“ Everyone that needs to be protected, should be protected. ” “ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မႈခံ ယူဖို႔ လိုအပ္တဲ့ လူသားတိုင္းကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မႈေပးရလိမ့္မယ္ ” လို႔ လက္ရွိ ကုလသမဂၢဒုကၡသည္မ်ား ဆိုင္ရာမဟာမင္းႀကီး ( UNHCR ) ေပၚတူဂီ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း အန္တိုနီယိုဂူတား ( Antonio Guterres ) က ေျပာခဲ့ပါတယ္။
အင္မတန္ေကာင္းမြန္တဲ့၊ မြန္ျမတ္တဲ့ UNHCR အဖြဲ႔ႀကီး၏ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးတစ္ဦး၏ လူသားဆန္ေသာ အေတြး အေခၚႏွင့္ခံယူခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ UNHCR မဟာမင္းႀကီးကဲ့သို႔ က်န္ေသာ အရာရွိ၊ အရာထမ္း၊ ၀န္ထမ္း အားလံုး လည္း ေတြးေခၚခံစားၿပီး လက္ေတြ႔က်င့္ႀကံၿပီး လူသားအက်ိဳးကို ေဆာင္ရြက္ၾကလွ်င္ အလြန္ပင္ ေကာင္းမြန္ မည္ျဖစ္ပါသည္။
မေလးရွားႏိုင္ငံရွိ UNHCR ၏ အခ်ိဳ႕ေသာ တာ၀န္ရွိသူမ်ား၊ အရာရွိမ်ားႏွင့္၀န္ထမ္းမ်ားတြင္ မတရား ေသာ လုပ္ရပ္မ်ား၊ ယုတၱိမတန္ေသာ အေတြးအေခၚႏွင့္အျမင္မ်ားကို ေတြ႔ေနရပါသည္။ မေလးရွားႏိုင္ငံရွိ UNHCR ႐ံုးမွ အရာရွိတစ္ခ်ိဳ႕တို႔သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံေရးသမိုင္းႏွင့္ပဋိပကၡသေဘာတရားမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးပထ၀ီသ မိုင္းေၾကာင္းႏွင့္လူမႈဘ၀မ်ားကို ေကာင္းေကာင္းသေဘာေပါက္နားလည္ျခင္းမရွိေၾကာင္း ေတြ႔ရပါသည္။ သူတို႔ သည္ ဗမာႏိုင္ငံ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ၊ ဗမာလူမ်ိဳး၊ ဗမာစစ္တပ္တို႔ၾကားရွိ ကြဲျပားမႈႏွင့္ အသံုးအႏွဳန္းတို႔တြင္ ႐ွဳပ္ေထြးၿပီး ေကာင္းစြာသေဘာေပါက္ျခင္းမရွိေၾကာင္း ေတြ႔ရပါသည္။
ထို႔ေၾကာင့္သာ တစ္ခ်ိဳ႕ေသာ UNHCR အရာရွိမ်ားက ဗမာမ်ားအေနနဲ႔ အခ်ိန္မေရြးျပန္လို႔ရႏိုင္ေၾကာင္း အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ အစိုးရက ဗမာျဖစ္သည့္အတြက္ ဗမာမ်ားကို မႏွိပ္စက္ဘူးဟု အင္တာဗ်ဴးမ်ားတြင္ ေျပာဆိုေၾကာင္းကို ကိုယ္ေတြ႔ႀကံဳခဲ့သူမ်ားက လာေရာက္ေျပာၾကားၾကသည္။
ထို႔ျပင္ တိုင္းရင္းသားလူနည္းစုမ်ားကို ဗမာမ်ားက ႏွိပ္စက္ေသာေၾကာင့္ တိုင္းရင္းသားလူနည္းစုမ်ားကို ပိုမိုေစာင့္ေရွာက္ေပးသင့္သည္ဟု ယူဆေနၾကပါတယ္။ ယင္းသို႔ ေတြးျမင္ေနျခင္းသည္ UNHCR အရွာရွိတစ္ခ်ိဳ႕ ၏ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈ ( Discrimination ) ျပစ္မႈႏွင့္မတရားေသာဆံုျဖတ္ခ်က္ျဖစ္ပါသည္။
ထို႔ျပင္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာလူ႔အခြင့္အေရးေၾကျငာစာတမ္းအပိုဒ္ ၁၄(က)ပါ “ မတရားအျပစ္ေပးခံရ ေတာ့မည္ ဆိုပါက လူသားတိုင္းသည္ တျခားႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ခိုလွံဳခြင့္ေတာင္းခံႏိုင္သည္ ” ဟူေသာ အခ်က္ကို လည္း ခ်ိဳး ေဖာက္ရာၾကပါသည္။
ယခုျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အာဏာသိမ္းထားသူမ်ားမွာ စစ္အာဏာရွင္မ်ားျဖစ္တယ္ဆိုတာ UN အပါအ၀င္ တကမၻာ လံုးအသိျဖစ္ပါတယ္။ စစ္အာဏာရွင္မ်ား၏ စ႐ိုက္လကၡဏာအရ သူတို႔ဟာ ဘာသာလဲမရွိပါ၊ လူမ်ိဳးလဲ မရွိပါ၊ သူတို႔အတြက္ အာဏာတည္ၿမဲေရးသာလွ်င္ အဓိကပါ။ စစ္အာဏာရွင္တို႔၏ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈ မ်ား ကိုလည္း UN အပါအ၀င္ ကမၻာ့အသိုင္းအ၀ိုင္းက ႐ွံဳ႕ခ်ျပစ္တင္ေထာက္ျပေနသည္မွာလည္း ႏွစ္ေပါင္းအ ေတာ္ၾကာၿပီျဖစ္ပါသည္။
မေလးရွား UNHCR မွ အရာရွိအခ်ိဳ႕ထင္သလို ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဗမာမ်ားက အမ်ားစုျဖစ္ၿပီး အာဏာရွင္ မ်ားက ဗမာမ်ားကို မႏွိပ္စက္ဘူးဆိုေသာ ထင္ျမင္ခ်က္သည္ အလြန္ပင္ လက္ေတြ႔ႏွင့္ကင္းကြာေနပါသည္။ အနီးစပ္ ဆံုးျပရလွ်င္ စစ္အာဏာရွင္တို႔သည္ ၂၀၀၃ ဒီပဲယင္းလုပ္ႀကံမႈႀကီးကို က်ဴးလြန္ခဲ့သည္။ ၂၀၀၇ တြင္ လည္း ၿငိမ္း ခ်မ္းစြာေမတၱာပို႔ဆုေတာင္းေနေသာ ရဟန္းသံဃာမ်ားအပါအ၀င္ ေက်ာင္းသားႏွင့္လူထုကို ရက္ရက္စက္စက္ ပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္ခဲ့သည္။ ထို႔ျပင္ ၂၀၀၇ စက္တင္ဘာလတြင္ပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ေဒသအသီးသီးမွ ဗုဒၶ ဘာသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းမ်ားကို စီးနင္း၀င္ေရာက္ၿပီး အၾကမ္းဖက္႐ိုက္ႏွက္၊ ဖမ္းဆီး၊ ေထာင္ခ်ခဲ့သည္။ ဗုဒၶ႐ုပ္ ပြားဆင္းတုေတာင္မ်ားကိုလည္း ေခါင္းျဖတ္ၿပီး ဖ်က္ဆီးခဲ့ပါသည္။
အျခားထင္ရွားတဲ့ စစ္အာဏာရွင္မ်ားရဲ႕ စ႐ိုက္ကေတာ့ ၂၀၀၈ ေမလမွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ နာဂစ္ ( Nargis ) ဆိုင္က လုန္းကာလတုန္းကပါဘဲ။ လူသိန္းနဲ႔ခ်ီေသေၾကၿပီး အိုးအိမ္ေပါင္းေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ ဆံုး႐ွံဳးခဲ့ရပါသည္။ ဒါေပ မယ့္ ျပည္သူအက်ိဳးကိုမၾကည့္၊ ျပည္သူကို စာနာသနားမႈမရွိေသာ စစ္အာဏာရွင္မ်ားဟာ ႏိုင္ငံတကာ အကူအ ညီေတြကို နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ တားျမစ္ပိတ္ပင္ကန္႔သတ္ခဲ့ၾကပါသည္။ ယခုလို လူ႔အခြင့္အေရးအပါအ၀င္ စစ္ရာ ဇ၀တ္မႈအမ်ိဳးမ်ိဳးကို က်ဴးလြန္ေနၾကသည္ကို ကုလသမဂၢအပါအ၀င္ ကမၻာ့အသိုင္းအ၀ိုင္းက အၿမဲၾကားသိ ေနၾက ပါသည္။
ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ဘယ္ေလာက္အေရးပါတယ္၊ ျမန္မာ့ျပည္တြင္းေရးဘယ္ေလာက္႐ွဳပ္ေထြးတယ္၊ ျမန္မာ စစ္အာ ဏာရွင္းေတြ ဘယ္ေလာက္ ရက္စက္ယုတ္မာတယ္ဆိုတာ UN အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ မစၥတာ ဘန္ကီ မြန္း အပါအ၀င္ လံုၿခံဳးေရး၀န္ထမ္းအထိ အားလံုးအသိပင္ျဖစ္ပါသည္။ ယခုလို စစ္အာဏာရွင္မ်ား၏ စစ္ဖိနပ္ ေအာက္၊ ယမ္းေငြ႔မျပယ္တဲ့ ေသနတ္ေျပာင္းေအာက္ ခက္ခက္ခဲခဲေနထိုင္ရေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံသားအား လံုးကို စာနာနားလည္မႈမေပးႏိုင္ေသာ မေလးရွား UNHCR အရာရွိတစ္ခ်ိဳ႕အတြက္ ၀မ္းနည္းမိပါသည္။ သူတို႔၏ လုပ္ ရပ္သည္ UNHCR ၏ ဂုဏ္သိကၡာႏွင့္ကမၻာ့ျပည္သူတို႔၏ ယံုၾကည္အားကိုးမႈကိုပါ ထိခိုက္ေစသည္ကို သတိ မူသင့္ပါသည္။
UNHCR က ဒုကၡသည္ဆိုသည္မွာ လူမ်ိဳးေရး ( Race )၊ ဘာသာေရး ( Religion )၊ ႏိုင္ငံသားျပစ္မႈ ( Nationality )၊ ႏိုင္ငံေရးယံုၾကည္ခ်က္ ( Political Opinion ) ႏွင့္ လူမႈေရးအဖြဲ႔တစ္ဖြဲ႔ဖြဲ႔သို႔ ၀င္ေရာက္ျခင္းတို႔ ေၾကာင့္ မတရားညွင္းပန္းႏွိပ္စက္အျပစ္ေပးခံရမည္ကို ေၾကာက္ရြံ႕ရန္ ခိုင္လံုေသာ အေၾကာင္းအခ်က္အလက္ရွိ သူ၊ ထိုသို႔ေၾကာက္ရြံ႕မႈကို အေၾကာင္းျပဳ၍ မိမိတို႔ႏိုင္ငံအစိုးရ၏ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မႈကို မခံယူႏိုင္ေသာသူ မ်ားဟု အဓိပၸါယ္ဖြင့္ထားသည္။
UNHCR အပါအ၀င္ ကမၻာ့အဖြဲ႔အစည္းႀကီးမ်ား၊ NGO မ်ားအပါအ၀င္လူမႈေရးအဖြဲ႔မ်ား၏ လုပ္ေဆာင္ ခ်က္မ်ား၊ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားသည္ အလြန္ဘဲ ေလးစားအားက်ဖြယ္ျဖစ္ပါသည္။ ဒါေပမယ့္ အျမင္က်ဥ္းေျမာင္းၿပီး စာနာနား လည္မႈေခါင္းပါးေသာ UNHCR အရာရွိတစ္ခ်ိဳ႕တို႔ေၾကာင့္ စစ္အာဏာရွင္မ်ား၏ သားေကာင္မ်ားျဖစ္ၾက ရေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံသားအမ်ားစုမွာ အားကိုးရာမဲ့ျဖစ္ေနၾကရပါသည္။
မေလးရွား UNHCR အရာရွိတစ္ခ်ိဳ႕ႏွင့္မသမာေသာလူတစ္ခ်ိဳ႕ေၾကာင့္ ယခုအခါ မေလးရွားႏိုင္ငံတြင္ ခိုလွံဳ ခြင့္ေတာင္းခံၾကသူမ်ား၊ ဒုကၡသည္မ်ားၾကားတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားအခ်င္းခ်င္းခြဲျခားဆက္ဆံမႈမ်ား၊ အျမင္မ ရွင္းမ ႈမ်ားျဖစ္ေနၾကရပါသည္။ တစ္ခ်ိဳ႕ဆိုလွ်င္ စစ္အာဏာရွင္မ်ား၏ သားေကာင္ျဖစ္ၾကရ႐ံုမက ၾကင္နာနား လည္မႈ ကင္းေသာ UNHCR အရာရွိတို႔၏ သားေကာင္းဘ၀ျဖစ္ၾကရၿပီး ဘ၀ပ်က္ရသူမ်ားလည္း ရွိၾကပါသည္။
UNHCR အရာရွိတစ္ခ်ိဳ႕၏ မတရားေသာ လုပ္ရပ္မ်ားႏွင့္ယုတၱိမတန္ေသာ တုန္႔ျပန္ခ်က္မ်ားႏွင့္ပတ္ သက္၍ တင္ျပတိုင္ၾကားေသာအခါ၌လည္း “ ၿပီးခဲ့တဲ့တစ္ႏွစ္ကအေၾကာင္းေတြျပန္မေျပာပါနဲ႔၊ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂ ပတ္က အေၾကာင္းလဲျပန္မေျပာပါနဲ႔ ငါတို႔အေနနဲ႔ ဒီႏွစ္မွာ အစီအစဥ္တစ္မ်ိဳးနဲ႔ အဖြဲ႔အားလံုးကို မွ်မွ်တတျဖစ္ေအာင္ လုပ္ ေပးမယ္ ” လို႔ေျပာၿပီး ႏွစ္သိမ့္ပါသည္။ ဒါေပမယ့္ အေျပာနဲ႔အလုပ္တျခားစီျဖစ္ေနတာကို ႀကံဳေနရပါသည္။ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာအဖြဲ႔ေတြ ႀကံဳေနရတာ ႏွစ္အေတာ္ၾကၿပီျဖစ္ပါသည္။
UNHCR မေလးရွား၀က္ဆိုက္ဒ္အရ ၂၀၀၉ အထိ မေလးရွားႏိုင္ငံတြင္ ဒုကၡသည္ ( Refugee ) ႏွင့္ ခို လွံဳခြင့္ေလွ်ာက္ထားသူ ( Asylum-seekers ) ေပါင္း ၉၀၀၀၀ ေက်ာ္ကို စာရင္းလက္ခံၿပီး ျဖစ္သည္။ ထိုထဲမွ ၉၀ ရာခိုင္ႏွဳန္းေက်ာ္သည္ ျမန္မာျပည္မွျဖစ္သည္ဟုလည္း ေဖာ္ျပထားသည္။
မေလးရွားႏိုင္ငံသည္ ၁၉၅၁ ကုလသမဂၢ၏ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာသေဘာတူစာခ်က္ကိုလက္ခံထားျခင္း မရွိ ေသာ ႏိုင္ငံ ၄၄ ႏိုင္ငံတြင္ပါ၀င္သည္။ ထို႔ျပင္ မေလးရွားႏိုင္ငံတြင္ UNHCR ၏ ဒုကၡသည္လက္မွတ္ရထားသူ မ်ား၊ ခိုလွံဳခြင့္ေလွ်ာက္ထားသူမ်ားႏွင့္ႏိုင္ငံမဲ့မ်ားအားလံုးကို တရားမ၀င္ကူးေျပာင္းလာသူမ်ား ( Irregular Migrants ) မ်ားအျဖစ္ သတ္မွတ္ကာ ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ေလ့ရွိသည္။ မေလးရွားႏိုင္ငံသည္ တရားမ၀င္အလုပ္သ မားမ်ားကို အျပစ္ေပးရာတြင္ ေငြဒဏ္၊ ေထာင္ဒဏ္ ႏွင့္ ႀကိမ္ဒဏ္ ( Whipping ) မ်ားလည္းရွိသည္။
ယခုကဲ့သို႔ အေျခအေနဆိုးႀကီးထဲတြင္ ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ တိုင္းျပည္မွာ မေနရဲဘဲ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ လာၾက ရတဲ့ ဒုကၡသည္ျဖစ္ထိုက္သူမ်ားမွာ ခိုလွံဳခြင့္ရဖို႔၊ ဒုကၡသည္မ်ားခံစားထိုက္ေသာ အခြင့္အေရးမ်ားရဖို႔ ေန ေန သာသာ စာရင္းေပးသြင္းျခင္း ( Registration ) ေတာင္လုပ္ခြင့္မရၾကပါဘူး။ အထူးသျဖင့္ ဗမာလူမ်ိဳးမ်ားျဖစ္ ၾကပါသည္။ UNHCR မွ အသိအမွတ္ျပဳၿပီးထားေသာ ဒုကၡသည္စာရင္းကိုၾကည့္လွ်င္ ပိုပိုၿပီး သိသာပါသည္။
၂၀၁၀ ဧၿပီလ ၇ ရက္ထြက္ မေလးရွားႏိုင္ငံထုတ္ The Star သတင္းစာႀကီးအရ မေလးရွားႏိုင္ငံတြင္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံမွလာေရာက္သူခိုလွံဳသူေပါင္း ၇၆၂၀၀ ရွိသည္။ ခ်င္းလူမ်ိဳး ၃၇၆၀၀၊ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ၁၈၂၀၀၊ ျမန္မာမြတ္စ လင္ ၅၁၀၀၊ မြန္လူမ်ိဳး ၃၅၀၀၊ ကခ်င္ ၃၂၀၀ ႏွင့္ ဗမာအပါအ၀င္အျခားလူမ်ိဳးမ်ားေနထိုင္ၾကသည္ဟု ဆိုထားပါ သည္။
ခ်င္းဒုကၡသည္မ်ားမဟာမိတ္အဖြဲ႔ ( The Alliance of Chin Refugees ( ACR ) ၏ ေဖာ္ျပခ်က္အရ မေလးရွားႏိုင္ငံတြင္ ခ်င္းလူမ်ိဳး ၂၀၀၀၀ နီးပါးေလာက္ဟာ UNHCR မွဒုကၡသည္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳၿပီးျဖစ္ သည္။ မြန္ဒုကၡသည္အစည္းအ႐ံုး ( Mon Refugee Organization ( MRO ) ကလည္း မြန္လူမ်ိဳး ၃၀၀၀ နီးပါး ဒုကၡသည္အျဖစ္အသိအမွတ္ျပဳျခင္းခံရၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့ပါသည္။
အဲ့ဒီအခ်က္အလက္မ်ားကို ေလ့လာသံုးသပ္ျခင္းအားျဖင့္ မေလးရွားႏိုင္ငံရွိ UNHCR ၏ ခြဲျခားဆက္ဆံ ျခင္းႏွင့္တရားမွ်တမႈမရွိေသာလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို သိႏိုင္ပါသည္။ UNHCR ၏ ဦးစားေပးလုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားတြင္ အခ်ိန္သင့္စာရင္းသြင္းျခင္း ( Timely Registration ) ႏွင့္ တရားမွ်တေသာလုပ္ငန္းစဥ္ျဖစ္ရမည္ဟု အမ်ားျမင္ သာေအာင္ေဖာ္ျပေၾကျငာထားေသာ္လည္း အေျပာႏွင့္အလုပ္မွာ မ်ားစြာျခားနားေနပါသည္။ UNHCR ၏ ႀကီးမား ေသာ ဂုဏ္သိကၡာကိုေလးစားေသာ ဒုကၡသည္မ်ားမွာ UNHCR ၏ ဂုဏ္သိကၡာကို ခုတံုးလုပ္ၿပီး အခြင့္အာဏာ ႏွင့္လုပ္ပိုင္ခြင့္ကို အလြဲသံုးစားျပဳေနေသာ UNHCR အရာရွိတစ္ခ်ိဳ႕ႏွင့္မသမာေသာလူတစ္ခ်ိဳ႕တို႔၏ အႏိုင္က်င့္မႈ ႏွင့္ခြဲျခားဆက္ဆံမႈကို ႀကိတ္မွိတ္ခံစားေနရသည္မွာ ႏွစ္အေတာ္ၾကာၿပီျဖစ္သည္။
သူတို႔၏ မတရားေသာလုပ္ရပ္မ်ားေၾကာင့္ အဖမ္းမဆီးခံရၿပီး ေထာင္က်ရသူမ်ား၊ ႀကိမ္ဒဏ္အေပးခံရ သူမ်ား၊ ဘ၀ပ်က္သူမ်ား အမ်ားအျပားရွိေနၾကသည္။ တစ္ခ်ိဳ႕ဆိုလွ်င္ ႐ိုးသားေသာဘ၀ပ်က္ကာ မေကာင္း ေသာ အသက္မေမြး၀မ္းေက်ာင္းလုပ္ငန္းမ်ားကို လုပ္ကိုင္ေနၾကရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ UNHCR မဟာမင္းႀကီး အန္တိုနီယို ဂူတား ေျပာတဲ့ “ အစားအစာေတြရွားပါးလာတဲ့အခါ ဒုကၡသည္ေတြဟာ ေဒသတြင္းအၾကမ္းဖက္ ျခင္း၊ တရားမ၀င္အလုပ္လုပ္ျခင္း ( သို႔ ) ျပည့္တန္ဆာအျဖစ္လုပ္ကိုင္ျခင္းတို႔အတြက္ အထူးစိုးရိမ္ရပါတယ္။ ဒါ ေၾကာင့္ သူတို႔ရဲ႕စားပြဲေပၚကို အစားအစာအလံုအေလာက္တင္ေပးထားရမယ္ ” ဆိုတဲ့ မိန္႔ခြန္းကို မေလးရွား UNHCR မွ အရာရွိတစ္ခ်ိဳ႕ သေဘာေပါက္ဖို႔ေကာင္းပါသည္။ ယခုဆိုရင္ ဗမာလူမ်ိဳးအမ်ားစုမွာ ဒုကၡသည္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳခံရဖို႔ေ၀းစြ UNHCR မွာ တရား၀င္ စာရင္းသြင္းခြင့္ေတာင္မရၾကပါဘူး။
ကမၻာ့ UNHCR မွ လွ်ိဳ႕၀ွက္စြာ ခက္ခက္ခဲခဲေနထိုင္ေနရေသာ ဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ အဆင္ေျပလံုၿခံဳ ေစရန္ စီမံေပးေသာ Mobile Registration စနစ္ကို မေလးရွားႏိုင္ငံတြင္ က်င့္သံုးခ်ိန္မွာလည္း ျမန္မာအဖြဲ႔အ စည္းမ်ားကို ခ်န္ထားသည့္အျပင္ လာေရာက္ေလွ်ာက္ထားေသာ ဗမာလူမ်ိဳးမ်ားကိုလည္း သင္တို႔နဲ႔ မဆိုင္ဘူး၊ ဗမာလူမ်ိဳးဆို လက္မခံဘူးေျပာၿပီး ႏွင္လႊတ္ခဲ့ပါသည္။ အင္မတန္ေအာက္တန္းက်ေသာ စိတ္သေဘာထား ျဖစ္ ပါသည္။ UNHCR လို အဖြဲ႔ႀကီးမွာ ယခုကဲ့သို႔ အျမင္က်ဥ္းေျမာင္းၿပီး စိတ္သေဘာထားေသးသိမ္ေသာ အရာရွိ မ်ားရွိေနသည္မွာ အလြန္၀မ္းနည္းဖြယ္ျဖစ္ၿပီး UNHCR ၏ ဂုဏ္သိကၡာကိုလည္း အလြန္ထိခိုက္ပါသည္။
တစ္ျခား UNHCR ၏ ဂုဏ္သိကၡာကိုထိခိုက္က်ဆင္းေစေသာအေၾကာင္းမ်ားလည္းရွိပါသည္။ ကမၻာ့ UNHCR ၏ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားအရ ဒုကၡသည္အျဖစ္ ေလွ်ာက္ထားလိုသူသည္ UNHCR အသိအမွတ္ျပဳ ထားေသာ NGO အဖြဲ႔အစည္းမ်ားမွတစ္ဆင့္ ေလွ်ာက္ထားခြင့္ျပဳထားသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ မေလးရွားႏိုင္ငံတြင္ ခ်င္းအဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ မြန္၊ ရွမ္း၊ ရခိုင္၊ ဗမာ စေသာဒုကၡသည္မ်ားအေရးကို ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးေနေသာ တိုင္း ရင္းသားအဖြဲ႔အစည္းမ်ားရွိလာၾကသည္။ သို႔ေသာ္ UNHCR ၏ အရာရွိတစ္ခ်ိဳ႕ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားတိုင္းရင္း သားမ်ားၾကား၊ အထူးသျဖင့္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ဗမာလူမ်ိဳးမ်ားၾကား အျမင္မၾကည္လင္မႈႏွင့္ျပႆနာျဖစ္ လာႏိုင္ပါသည္။ စစ္ဖိနပ္ေအာက္ႏွိပ္ကြပ္ခံရတာခ်င္းအတူတူ ကမၻာကေပးေသာ အခြင့္အေရးႏွင့္ကူညီေစာင့္ ေရွာက္မႈခံရမႈတြင္ ကြဲျပားျခားနားေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္ UNHCR ႏွင့္ ပူးေပါင္းၿပီး ကူညီေဆာင္ရြက္ေပး ေနေသာ NGO မ်ားမွတစ္ဆင့္ ဒုကၡသည္အျဖစ္ေလွ်ာက္ထားရမည္ဟု မေလးရွားႏိုင္ငံရွိ UNHCR မွ သတ္မွတ္ ေပးထားေသာေၾကာင့္ မိမိတို႔ႏွင့္သက္ဆိုင္ရာလူမႈအဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔အစည္းမ်ားတြင္ စာရင္း ေပးၿပီး UNHCR ၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ေစာင့္ေမွ်ာ္ေနၾကရသည္။
သို႔ေသာ္ UNHCR အရာရွိတစ္ခ်ိဳ႕၏ စနစ္မက်ေသာ၊ တရားမွ်တမႈမရွိေသာေၾကာင့္ UNHCR အသိအ မွတ္ျပဳထားေသာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားအတြင္း မညီမွ်မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚေနပါသည္။ ဗမာဒုကၡသည္မ်ားအစည္းအ႐ံုး ( ဘီအာအို ) အပါအ၀င္ အျခားျမန္မာဒုကၡသည္အဖြဲ႔အစည္းမ်ားမွာ UNHCR ႏွစ္စဥ္ေပးေသာခြဲတမ္းတြင္ မပါ၀င္ သည္မွာ ႏွစ္အေတာ္ၾကာၿပီျဖစ္ပါသည္။ တစ္ျခားေသာ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔တစ္ခ်ိဳ႕မွာ ထပ္တလဲလဲ ေလွ်ာက္ ထားခြင့္ရေနပါသည္။ ဤသို႔ေသာ လုပ္ရပ္ႏွင့္စနစ္မွာ အလြန္မတရားတဲ့အျပင္ ကမၻာျပည္သူမ်ားကေပးအပ္ ထားေသာ အခြင့္အာဏာကို အလြဲသံုးစားျပဳရာေရာက္ေနပါသည္။ ထို႔ျပင္ UNHCR ကို ယံုၾကည္ကိုးစားၿပီး ပူး ေပါင္းကူညီေဆာင္ရြက္ေပးေနေသာ ဗမာအဖြဲ႔အစည္းမ်ားအေပၚ၌လည္း UNHCR ယင္းသို႔ေသာ အရာရွိတစ္ခ်ိဳ႕ ၏လုပ္ရပ္မ်ားေၾကာင့္ အဖြဲ႔၀င္မ်ားမွ အထင္လြဲျခင္း၊ အထင္ေသးျခင္းမ်ားျဖစ္ေစပါသည္။ ဒါေၾကာင့္ UNHCR အပါအ၀င္ ဗမာအဖြဲ႔အစည္းဦးေဆာင္သူအပါအ၀င္ ေစတနာသန္႔သန္႔ျဖင့္ ကိုယ္က်ိဳးစြန္႔လုပ္ကိုင္ကူညီေဆာင္ ရြက္ေပးေနေသာသူမ်ား၏ ဂုဏ္သိကၡာထိခိုက္က်ဆင္းေနရပါသည္။
UNHCR အရာရွိမ်ားအေနနဲ႔သိသင့္တာကေတာ့ မေလးရွားႏိုင္ငံရွိ တိုင္းရင္းသားဒုကၡသည္အဖြဲ႔အစည္း တစ္ခ်ိဳ႕သည္ သူတို႔ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးျဖစ္ေပမယ့္ သူတို႔ေဒသစကားမေျပာတတ္လွ်င္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ တျခားလူမ်ိဳးတစ္ဦးဦးႏွင့္ အိမ္ေထာင္က်သြားေသာ အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ားကို သူတို႔အဖြဲ႔၀င္အျဖစ္ ၀င္ခြင့္ မျပဳေပ။ ယင္းအခ်က္ကို သူတို႔အဖြဲ႔၏စည္းမ်ဥ္း၊ စည္းကမ္းမ်ားကို ၾကည့္႐ွဳေလ့လာျခင္းျဖင့္ သိႏိုင္ပါသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံသားအားလံုးကို ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးေနေသာ ဗမာဒုကၡသည္မ်ားအစည္းအ႐ံုး(ဘီအာအို) တြင္ တက္ေရာက္ပညာသင္ၾကားေနေသာ ေက်ာင္းသားမ်ားမွာ ခ်င္း၊ ကရင္၊ မြန္၊ ရခိုင္၊ ထား၀ယ္၊ ရွမ္း လူမ်ိဳး အမ်ားစုျဖစ္ပါသည္။ ယခုလို တေျမတည္းေန၊ တေရတည္းေသာက္ေနႏိုင္ခဲ့ၾကေသာ ဗမာလူမ်ိဳးအပါအ၀င္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားတိုင္းရင္းသားအေပါင္းတို႔မွာ မေလး UNHCR အရာရွိတစ္ခ်ိဳ႕၏ ညံ့ဖ်င္းေသာ၊ စနစ္မက်ေသာ၊ မတရားေသာ လုပ္ထံုးလုပ္နည္း၊ အခြင့္အာဏာအလြဲသံုးစားမႈ ႏွင့္ အႏိုင္က်င့္မႈမ်ားေၾကာင့္ အခ်င္းခ်င္း စိတ္ ၀မ္းကြဲၾကမလိုျဖစ္ၾကရသည္။
စစ္ဖိနပ္ေအာက္ ဖိႏွိပ္သတ္ျဖတ္ျခင္းအတူတူခံေနရေသာ ဘ၀တူလူမ်ိဳးအခ်င္းခ်င္း ယခုလိုခြဲျခားဆက္ ဆံေနျခင္းကို အျမန္ဆံုးေျဖရွင္းသင့္ပါၿပီ။ ယခုအခါ ကမၻာေပၚတြင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ တည္ၿငိမ္ေရး၊ ဘာသာ၊ ကာ လာမခြဲျခားေရး ႏွင့္ လူသားအားလံုးအတူတူညီတူညီမွ် လူဂုဏ္သိကၡာကို ခံစား၊ စံစားခြင့္ရွိေအာင္ ႀကိဳးပမ္းေန ခ်ိန္တြင္ အၾကင္နာတရားမဲ့ေသာ UNHCR အရာရွိတစ္ခ်ိဳ႕ေၾကာင့္ မထိခိုက္ေစလိုပါ၊ မနစ္နာေစလိုေတာ့ပါ။
ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႔ ယခုလို မေလးရွားႏိုင္ငံရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံသားဒုကၡသည္မ်ားႏွင့္ပတ္သတ္ၿပီး မေလးရွား UNHCR အရာရွိတစ္ခ်ိဳ႕၏ မတရားေသာ၊ မူမမွန္ေသာ အေၾကာင္းအခ်က္မ်ားကို ေဖာ္ျပရျခင္းမွာ ျမန္မာလူမ်ိဳး မ်ားအပါအ၀င္ ကမၻာကပါ အျဖစ္မွန္၊ ျပႆနာအမွန္ကို သိေစလို၍ ျဖစ္ပါသည္။
ျပည္တြင္းတြင္လည္း စစ္အာဏာရွင္မ်ား၏ ဖိႏွိပ္ညွင္းပန္းမႈကိုခံရသည့္အျပင္၊ ယခုျပည္ပမွာပါ ခြဲျခား ဆက္ဆံ မႈကို ခံေနရေသာဒုကၡသည္မ်ား၏ ဘ၀သည္ အသက္ရွင္လွ်က္ ဘ၀ေသေနသလိုပင္ျဖစ္သည္။ လူ သားစစ္ စစ္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ လူသားတိုင္းခံစားထိုက္ေသာ လူ႔အခြင့္အေရးကို ခံစားခြင့္ျပဳရမည္၊ ခံစားခြင့္ရွိရ မည္။
ကၽြန္ေတာ့္တင္ျပခ်က္မ်ားအတြက္ အျပည့္အ၀တာ၀န္ယူပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္ဟာ လူစြမ္းေကာင္းမ ဟုတ္သလို၊ သူရဲေကာင္းလည္းမဟုတ္ပါ။ သို႔ေသာ္ မတရားမႈကိုေတာ့ လက္မခံႏိုင္သူျဖစ္ပါသည္။ ယခုကဲ့သို႔ မေလး UNHCR အရာရွိတစ္ခ်ိဳ႕၏ တရားမွ်တမႈမရွိေသာလုပ္ရပ္မ်ားကို သိရွိနားလည္သေဘာေပါက္သူမ်ားစြာ ရွိေၾကာင္း ယံုၾကည္ပါသည္။ မိမိတို႔၏ ျပည္တြင္းမွာ အမွန္တရားအတြက္ တိုက္ပြဲ၀င္လို႔ ျပည္ပသို႔ထြက္ေျပး တိမ္းေရွာင္လာခဲ့ရသူမ်ားအေနနဲ႔ ယခုႀကံဳေတြ႔ေနရေသာ UNHCR အရာရွိတစ္ခ်ိဳ႕၏ မတရားေသာ၊ အႏိုင္က်င့္ ခြဲျခားဆက္ဆံေနမႈကို ျပတ္ျပတ္သားသားထုတ္ေဖာ္ဆန္႔က်င္ဖို႔ အခ်ိန္တန္ၿပီလို႔ယူဆပါသည္။ကၽြန္ေတာ္တို႔ျမန္မာႏိုင္ငံသားအခ်င္းခ်င္းလည္း စည္းစည္းလံုးလံုး၊ ညီညီညြတ္ညြတ္ႏွင့္၀ိုင္း၀န္းတိုင္ပင္အေျဖရွာသင့္ၿပီလို႔ တိုက္တြန္းခ်င္ပါသည္။ ယခုအခါမွာ အျပစ္မဲ့ျမန္မာႏိုင္ငံသားကေလးငယ္မ်ားႏွင့္အမ်ိဳးသမီးမ်ားမွာ အနာဂါတ္ ေပ်ာက္ေနပါၿပီ။ ေနာင္မ်ိဳးဆက္ေတြအတြက္ ကၽြန္ေတာ္တို႔အားလံုးအမွန္တရားႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးအတြက္ ယခု ခ်ိန္ကစၿပီး အားလံုးညီညြတ္စြာ ေပးဆပ္ၾကပါစို႔။
ျမန္မာဒုကၡသည္မ်ား
၄ ေမလ ၂၀၁၀
ထို႔ျပင္ တိုင္းရင္းသားလူနည္းစုမ်ားကို ဗမာမ်ားက ႏွိပ္စက္ေသာေၾကာင့္ တိုင္းရင္းသားလူနည္းစုမ်ားကို ပိုမိုေစာင့္ေရွာက္ေပးသင့္သည္ဟု ယူဆေနၾကပါတယ္။ ယင္းသို႔ ေတြးျမင္ေနျခင္းသည္ UNHCR အရွာရွိတစ္ခ်ိဳ႕ ၏ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈ ( Discrimination ) ျပစ္မႈႏွင့္မတရားေသာဆံုျဖတ္ခ်က္ျဖစ္ပါသည္။
ထို႔ျပင္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာလူ႔အခြင့္အေရးေၾကျငာစာတမ္းအပိုဒ္ ၁၄(က)ပါ “ မတရားအျပစ္ေပးခံရ ေတာ့မည္ ဆိုပါက လူသားတိုင္းသည္ တျခားႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ခိုလွံဳခြင့္ေတာင္းခံႏိုင္သည္ ” ဟူေသာ အခ်က္ကို လည္း ခ်ိဳး ေဖာက္ရာၾကပါသည္။
ယခုျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အာဏာသိမ္းထားသူမ်ားမွာ စစ္အာဏာရွင္မ်ားျဖစ္တယ္ဆိုတာ UN အပါအ၀င္ တကမၻာ လံုးအသိျဖစ္ပါတယ္။ စစ္အာဏာရွင္မ်ား၏ စ႐ိုက္လကၡဏာအရ သူတို႔ဟာ ဘာသာလဲမရွိပါ၊ လူမ်ိဳးလဲ မရွိပါ၊ သူတို႔အတြက္ အာဏာတည္ၿမဲေရးသာလွ်င္ အဓိကပါ။ စစ္အာဏာရွင္တို႔၏ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈ မ်ား ကိုလည္း UN အပါအ၀င္ ကမၻာ့အသိုင္းအ၀ိုင္းက ႐ွံဳ႕ခ်ျပစ္တင္ေထာက္ျပေနသည္မွာလည္း ႏွစ္ေပါင္းအ ေတာ္ၾကာၿပီျဖစ္ပါသည္။
မေလးရွား UNHCR မွ အရာရွိအခ်ိဳ႕ထင္သလို ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဗမာမ်ားက အမ်ားစုျဖစ္ၿပီး အာဏာရွင္ မ်ားက ဗမာမ်ားကို မႏွိပ္စက္ဘူးဆိုေသာ ထင္ျမင္ခ်က္သည္ အလြန္ပင္ လက္ေတြ႔ႏွင့္ကင္းကြာေနပါသည္။ အနီးစပ္ ဆံုးျပရလွ်င္ စစ္အာဏာရွင္တို႔သည္ ၂၀၀၃ ဒီပဲယင္းလုပ္ႀကံမႈႀကီးကို က်ဴးလြန္ခဲ့သည္။ ၂၀၀၇ တြင္ လည္း ၿငိမ္း ခ်မ္းစြာေမတၱာပို႔ဆုေတာင္းေနေသာ ရဟန္းသံဃာမ်ားအပါအ၀င္ ေက်ာင္းသားႏွင့္လူထုကို ရက္ရက္စက္စက္ ပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္ခဲ့သည္။ ထို႔ျပင္ ၂၀၀၇ စက္တင္ဘာလတြင္ပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ေဒသအသီးသီးမွ ဗုဒၶ ဘာသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းမ်ားကို စီးနင္း၀င္ေရာက္ၿပီး အၾကမ္းဖက္႐ိုက္ႏွက္၊ ဖမ္းဆီး၊ ေထာင္ခ်ခဲ့သည္။ ဗုဒၶ႐ုပ္ ပြားဆင္းတုေတာင္မ်ားကိုလည္း ေခါင္းျဖတ္ၿပီး ဖ်က္ဆီးခဲ့ပါသည္။
အျခားထင္ရွားတဲ့ စစ္အာဏာရွင္မ်ားရဲ႕ စ႐ိုက္ကေတာ့ ၂၀၀၈ ေမလမွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ နာဂစ္ ( Nargis ) ဆိုင္က လုန္းကာလတုန္းကပါဘဲ။ လူသိန္းနဲ႔ခ်ီေသေၾကၿပီး အိုးအိမ္ေပါင္းေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ ဆံုး႐ွံဳးခဲ့ရပါသည္။ ဒါေပ မယ့္ ျပည္သူအက်ိဳးကိုမၾကည့္၊ ျပည္သူကို စာနာသနားမႈမရွိေသာ စစ္အာဏာရွင္မ်ားဟာ ႏိုင္ငံတကာ အကူအ ညီေတြကို နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ တားျမစ္ပိတ္ပင္ကန္႔သတ္ခဲ့ၾကပါသည္။ ယခုလို လူ႔အခြင့္အေရးအပါအ၀င္ စစ္ရာ ဇ၀တ္မႈအမ်ိဳးမ်ိဳးကို က်ဴးလြန္ေနၾကသည္ကို ကုလသမဂၢအပါအ၀င္ ကမၻာ့အသိုင္းအ၀ိုင္းက အၿမဲၾကားသိ ေနၾက ပါသည္။
ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ဘယ္ေလာက္အေရးပါတယ္၊ ျမန္မာ့ျပည္တြင္းေရးဘယ္ေလာက္႐ွဳပ္ေထြးတယ္၊ ျမန္မာ စစ္အာ ဏာရွင္းေတြ ဘယ္ေလာက္ ရက္စက္ယုတ္မာတယ္ဆိုတာ UN အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ မစၥတာ ဘန္ကီ မြန္း အပါအ၀င္ လံုၿခံဳးေရး၀န္ထမ္းအထိ အားလံုးအသိပင္ျဖစ္ပါသည္။ ယခုလို စစ္အာဏာရွင္မ်ား၏ စစ္ဖိနပ္ ေအာက္၊ ယမ္းေငြ႔မျပယ္တဲ့ ေသနတ္ေျပာင္းေအာက္ ခက္ခက္ခဲခဲေနထိုင္ရေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံသားအား လံုးကို စာနာနားလည္မႈမေပးႏိုင္ေသာ မေလးရွား UNHCR အရာရွိတစ္ခ်ိဳ႕အတြက္ ၀မ္းနည္းမိပါသည္။ သူတို႔၏ လုပ္ ရပ္သည္ UNHCR ၏ ဂုဏ္သိကၡာႏွင့္ကမၻာ့ျပည္သူတို႔၏ ယံုၾကည္အားကိုးမႈကိုပါ ထိခိုက္ေစသည္ကို သတိ မူသင့္ပါသည္။
UNHCR က ဒုကၡသည္ဆိုသည္မွာ လူမ်ိဳးေရး ( Race )၊ ဘာသာေရး ( Religion )၊ ႏိုင္ငံသားျပစ္မႈ ( Nationality )၊ ႏိုင္ငံေရးယံုၾကည္ခ်က္ ( Political Opinion ) ႏွင့္ လူမႈေရးအဖြဲ႔တစ္ဖြဲ႔ဖြဲ႔သို႔ ၀င္ေရာက္ျခင္းတို႔ ေၾကာင့္ မတရားညွင္းပန္းႏွိပ္စက္အျပစ္ေပးခံရမည္ကို ေၾကာက္ရြံ႕ရန္ ခိုင္လံုေသာ အေၾကာင္းအခ်က္အလက္ရွိ သူ၊ ထိုသို႔ေၾကာက္ရြံ႕မႈကို အေၾကာင္းျပဳ၍ မိမိတို႔ႏိုင္ငံအစိုးရ၏ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မႈကို မခံယူႏိုင္ေသာသူ မ်ားဟု အဓိပၸါယ္ဖြင့္ထားသည္။
UNHCR အပါအ၀င္ ကမၻာ့အဖြဲ႔အစည္းႀကီးမ်ား၊ NGO မ်ားအပါအ၀င္လူမႈေရးအဖြဲ႔မ်ား၏ လုပ္ေဆာင္ ခ်က္မ်ား၊ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားသည္ အလြန္ဘဲ ေလးစားအားက်ဖြယ္ျဖစ္ပါသည္။ ဒါေပမယ့္ အျမင္က်ဥ္းေျမာင္းၿပီး စာနာနား လည္မႈေခါင္းပါးေသာ UNHCR အရာရွိတစ္ခ်ိဳ႕တို႔ေၾကာင့္ စစ္အာဏာရွင္မ်ား၏ သားေကာင္မ်ားျဖစ္ၾက ရေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံသားအမ်ားစုမွာ အားကိုးရာမဲ့ျဖစ္ေနၾကရပါသည္။
မေလးရွား UNHCR အရာရွိတစ္ခ်ိဳ႕ႏွင့္မသမာေသာလူတစ္ခ်ိဳ႕ေၾကာင့္ ယခုအခါ မေလးရွားႏိုင္ငံတြင္ ခိုလွံဳ ခြင့္ေတာင္းခံၾကသူမ်ား၊ ဒုကၡသည္မ်ားၾကားတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားအခ်င္းခ်င္းခြဲျခားဆက္ဆံမႈမ်ား၊ အျမင္မ ရွင္းမ ႈမ်ားျဖစ္ေနၾကရပါသည္။ တစ္ခ်ိဳ႕ဆိုလွ်င္ စစ္အာဏာရွင္မ်ား၏ သားေကာင္ျဖစ္ၾကရ႐ံုမက ၾကင္နာနား လည္မႈ ကင္းေသာ UNHCR အရာရွိတို႔၏ သားေကာင္းဘ၀ျဖစ္ၾကရၿပီး ဘ၀ပ်က္ရသူမ်ားလည္း ရွိၾကပါသည္။
UNHCR အရာရွိတစ္ခ်ိဳ႕၏ မတရားေသာ လုပ္ရပ္မ်ားႏွင့္ယုတၱိမတန္ေသာ တုန္႔ျပန္ခ်က္မ်ားႏွင့္ပတ္ သက္၍ တင္ျပတိုင္ၾကားေသာအခါ၌လည္း “ ၿပီးခဲ့တဲ့တစ္ႏွစ္ကအေၾကာင္းေတြျပန္မေျပာပါနဲ႔၊ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂ ပတ္က အေၾကာင္းလဲျပန္မေျပာပါနဲ႔ ငါတို႔အေနနဲ႔ ဒီႏွစ္မွာ အစီအစဥ္တစ္မ်ိဳးနဲ႔ အဖြဲ႔အားလံုးကို မွ်မွ်တတျဖစ္ေအာင္ လုပ္ ေပးမယ္ ” လို႔ေျပာၿပီး ႏွစ္သိမ့္ပါသည္။ ဒါေပမယ့္ အေျပာနဲ႔အလုပ္တျခားစီျဖစ္ေနတာကို ႀကံဳေနရပါသည္။ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာအဖြဲ႔ေတြ ႀကံဳေနရတာ ႏွစ္အေတာ္ၾကၿပီျဖစ္ပါသည္။
UNHCR မေလးရွား၀က္ဆိုက္ဒ္အရ ၂၀၀၉ အထိ မေလးရွားႏိုင္ငံတြင္ ဒုကၡသည္ ( Refugee ) ႏွင့္ ခို လွံဳခြင့္ေလွ်ာက္ထားသူ ( Asylum-seekers ) ေပါင္း ၉၀၀၀၀ ေက်ာ္ကို စာရင္းလက္ခံၿပီး ျဖစ္သည္။ ထိုထဲမွ ၉၀ ရာခိုင္ႏွဳန္းေက်ာ္သည္ ျမန္မာျပည္မွျဖစ္သည္ဟုလည္း ေဖာ္ျပထားသည္။
မေလးရွားႏိုင္ငံသည္ ၁၉၅၁ ကုလသမဂၢ၏ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာသေဘာတူစာခ်က္ကိုလက္ခံထားျခင္း မရွိ ေသာ ႏိုင္ငံ ၄၄ ႏိုင္ငံတြင္ပါ၀င္သည္။ ထို႔ျပင္ မေလးရွားႏိုင္ငံတြင္ UNHCR ၏ ဒုကၡသည္လက္မွတ္ရထားသူ မ်ား၊ ခိုလွံဳခြင့္ေလွ်ာက္ထားသူမ်ားႏွင့္ႏိုင္ငံမဲ့မ်ားအားလံုးကို တရားမ၀င္ကူးေျပာင္းလာသူမ်ား ( Irregular Migrants ) မ်ားအျဖစ္ သတ္မွတ္ကာ ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ေလ့ရွိသည္။ မေလးရွားႏိုင္ငံသည္ တရားမ၀င္အလုပ္သ မားမ်ားကို အျပစ္ေပးရာတြင္ ေငြဒဏ္၊ ေထာင္ဒဏ္ ႏွင့္ ႀကိမ္ဒဏ္ ( Whipping ) မ်ားလည္းရွိသည္။
ယခုကဲ့သို႔ အေျခအေနဆိုးႀကီးထဲတြင္ ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ တိုင္းျပည္မွာ မေနရဲဘဲ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ လာၾက ရတဲ့ ဒုကၡသည္ျဖစ္ထိုက္သူမ်ားမွာ ခိုလွံဳခြင့္ရဖို႔၊ ဒုကၡသည္မ်ားခံစားထိုက္ေသာ အခြင့္အေရးမ်ားရဖို႔ ေန ေန သာသာ စာရင္းေပးသြင္းျခင္း ( Registration ) ေတာင္လုပ္ခြင့္မရၾကပါဘူး။ အထူးသျဖင့္ ဗမာလူမ်ိဳးမ်ားျဖစ္ ၾကပါသည္။ UNHCR မွ အသိအမွတ္ျပဳၿပီးထားေသာ ဒုကၡသည္စာရင္းကိုၾကည့္လွ်င္ ပိုပိုၿပီး သိသာပါသည္။
၂၀၁၀ ဧၿပီလ ၇ ရက္ထြက္ မေလးရွားႏိုင္ငံထုတ္ The Star သတင္းစာႀကီးအရ မေလးရွားႏိုင္ငံတြင္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံမွလာေရာက္သူခိုလွံဳသူေပါင္း ၇၆၂၀၀ ရွိသည္။ ခ်င္းလူမ်ိဳး ၃၇၆၀၀၊ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ၁၈၂၀၀၊ ျမန္မာမြတ္စ လင္ ၅၁၀၀၊ မြန္လူမ်ိဳး ၃၅၀၀၊ ကခ်င္ ၃၂၀၀ ႏွင့္ ဗမာအပါအ၀င္အျခားလူမ်ိဳးမ်ားေနထိုင္ၾကသည္ဟု ဆိုထားပါ သည္။
ခ်င္းဒုကၡသည္မ်ားမဟာမိတ္အဖြဲ႔ ( The Alliance of Chin Refugees ( ACR ) ၏ ေဖာ္ျပခ်က္အရ မေလးရွားႏိုင္ငံတြင္ ခ်င္းလူမ်ိဳး ၂၀၀၀၀ နီးပါးေလာက္ဟာ UNHCR မွဒုကၡသည္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳၿပီးျဖစ္ သည္။ မြန္ဒုကၡသည္အစည္းအ႐ံုး ( Mon Refugee Organization ( MRO ) ကလည္း မြန္လူမ်ိဳး ၃၀၀၀ နီးပါး ဒုကၡသည္အျဖစ္အသိအမွတ္ျပဳျခင္းခံရၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့ပါသည္။
အဲ့ဒီအခ်က္အလက္မ်ားကို ေလ့လာသံုးသပ္ျခင္းအားျဖင့္ မေလးရွားႏိုင္ငံရွိ UNHCR ၏ ခြဲျခားဆက္ဆံ ျခင္းႏွင့္တရားမွ်တမႈမရွိေသာလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို သိႏိုင္ပါသည္။ UNHCR ၏ ဦးစားေပးလုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားတြင္ အခ်ိန္သင့္စာရင္းသြင္းျခင္း ( Timely Registration ) ႏွင့္ တရားမွ်တေသာလုပ္ငန္းစဥ္ျဖစ္ရမည္ဟု အမ်ားျမင္ သာေအာင္ေဖာ္ျပေၾကျငာထားေသာ္လည္း အေျပာႏွင့္အလုပ္မွာ မ်ားစြာျခားနားေနပါသည္။ UNHCR ၏ ႀကီးမား ေသာ ဂုဏ္သိကၡာကိုေလးစားေသာ ဒုကၡသည္မ်ားမွာ UNHCR ၏ ဂုဏ္သိကၡာကို ခုတံုးလုပ္ၿပီး အခြင့္အာဏာ ႏွင့္လုပ္ပိုင္ခြင့္ကို အလြဲသံုးစားျပဳေနေသာ UNHCR အရာရွိတစ္ခ်ိဳ႕ႏွင့္မသမာေသာလူတစ္ခ်ိဳ႕တို႔၏ အႏိုင္က်င့္မႈ ႏွင့္ခြဲျခားဆက္ဆံမႈကို ႀကိတ္မွိတ္ခံစားေနရသည္မွာ ႏွစ္အေတာ္ၾကာၿပီျဖစ္သည္။
သူတို႔၏ မတရားေသာလုပ္ရပ္မ်ားေၾကာင့္ အဖမ္းမဆီးခံရၿပီး ေထာင္က်ရသူမ်ား၊ ႀကိမ္ဒဏ္အေပးခံရ သူမ်ား၊ ဘ၀ပ်က္သူမ်ား အမ်ားအျပားရွိေနၾကသည္။ တစ္ခ်ိဳ႕ဆိုလွ်င္ ႐ိုးသားေသာဘ၀ပ်က္ကာ မေကာင္း ေသာ အသက္မေမြး၀မ္းေက်ာင္းလုပ္ငန္းမ်ားကို လုပ္ကိုင္ေနၾကရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ UNHCR မဟာမင္းႀကီး အန္တိုနီယို ဂူတား ေျပာတဲ့ “ အစားအစာေတြရွားပါးလာတဲ့အခါ ဒုကၡသည္ေတြဟာ ေဒသတြင္းအၾကမ္းဖက္ ျခင္း၊ တရားမ၀င္အလုပ္လုပ္ျခင္း ( သို႔ ) ျပည့္တန္ဆာအျဖစ္လုပ္ကိုင္ျခင္းတို႔အတြက္ အထူးစိုးရိမ္ရပါတယ္။ ဒါ ေၾကာင့္ သူတို႔ရဲ႕စားပြဲေပၚကို အစားအစာအလံုအေလာက္တင္ေပးထားရမယ္ ” ဆိုတဲ့ မိန္႔ခြန္းကို မေလးရွား UNHCR မွ အရာရွိတစ္ခ်ိဳ႕ သေဘာေပါက္ဖို႔ေကာင္းပါသည္။ ယခုဆိုရင္ ဗမာလူမ်ိဳးအမ်ားစုမွာ ဒုကၡသည္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳခံရဖို႔ေ၀းစြ UNHCR မွာ တရား၀င္ စာရင္းသြင္းခြင့္ေတာင္မရၾကပါဘူး။
ကမၻာ့ UNHCR မွ လွ်ိဳ႕၀ွက္စြာ ခက္ခက္ခဲခဲေနထိုင္ေနရေသာ ဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ အဆင္ေျပလံုၿခံဳ ေစရန္ စီမံေပးေသာ Mobile Registration စနစ္ကို မေလးရွားႏိုင္ငံတြင္ က်င့္သံုးခ်ိန္မွာလည္း ျမန္မာအဖြဲ႔အ စည္းမ်ားကို ခ်န္ထားသည့္အျပင္ လာေရာက္ေလွ်ာက္ထားေသာ ဗမာလူမ်ိဳးမ်ားကိုလည္း သင္တို႔နဲ႔ မဆိုင္ဘူး၊ ဗမာလူမ်ိဳးဆို လက္မခံဘူးေျပာၿပီး ႏွင္လႊတ္ခဲ့ပါသည္။ အင္မတန္ေအာက္တန္းက်ေသာ စိတ္သေဘာထား ျဖစ္ ပါသည္။ UNHCR လို အဖြဲ႔ႀကီးမွာ ယခုကဲ့သို႔ အျမင္က်ဥ္းေျမာင္းၿပီး စိတ္သေဘာထားေသးသိမ္ေသာ အရာရွိ မ်ားရွိေနသည္မွာ အလြန္၀မ္းနည္းဖြယ္ျဖစ္ၿပီး UNHCR ၏ ဂုဏ္သိကၡာကိုလည္း အလြန္ထိခိုက္ပါသည္။
တစ္ျခား UNHCR ၏ ဂုဏ္သိကၡာကိုထိခိုက္က်ဆင္းေစေသာအေၾကာင္းမ်ားလည္းရွိပါသည္။ ကမၻာ့ UNHCR ၏ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားအရ ဒုကၡသည္အျဖစ္ ေလွ်ာက္ထားလိုသူသည္ UNHCR အသိအမွတ္ျပဳ ထားေသာ NGO အဖြဲ႔အစည္းမ်ားမွတစ္ဆင့္ ေလွ်ာက္ထားခြင့္ျပဳထားသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ မေလးရွားႏိုင္ငံတြင္ ခ်င္းအဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ မြန္၊ ရွမ္း၊ ရခိုင္၊ ဗမာ စေသာဒုကၡသည္မ်ားအေရးကို ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးေနေသာ တိုင္း ရင္းသားအဖြဲ႔အစည္းမ်ားရွိလာၾကသည္။ သို႔ေသာ္ UNHCR ၏ အရာရွိတစ္ခ်ိဳ႕ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားတိုင္းရင္း သားမ်ားၾကား၊ အထူးသျဖင့္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ဗမာလူမ်ိဳးမ်ားၾကား အျမင္မၾကည္လင္မႈႏွင့္ျပႆနာျဖစ္ လာႏိုင္ပါသည္။ စစ္ဖိနပ္ေအာက္ႏွိပ္ကြပ္ခံရတာခ်င္းအတူတူ ကမၻာကေပးေသာ အခြင့္အေရးႏွင့္ကူညီေစာင့္ ေရွာက္မႈခံရမႈတြင္ ကြဲျပားျခားနားေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္ UNHCR ႏွင့္ ပူးေပါင္းၿပီး ကူညီေဆာင္ရြက္ေပး ေနေသာ NGO မ်ားမွတစ္ဆင့္ ဒုကၡသည္အျဖစ္ေလွ်ာက္ထားရမည္ဟု မေလးရွားႏိုင္ငံရွိ UNHCR မွ သတ္မွတ္ ေပးထားေသာေၾကာင့္ မိမိတို႔ႏွင့္သက္ဆိုင္ရာလူမႈအဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔အစည္းမ်ားတြင္ စာရင္း ေပးၿပီး UNHCR ၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ေစာင့္ေမွ်ာ္ေနၾကရသည္။
သို႔ေသာ္ UNHCR အရာရွိတစ္ခ်ိဳ႕၏ စနစ္မက်ေသာ၊ တရားမွ်တမႈမရွိေသာေၾကာင့္ UNHCR အသိအ မွတ္ျပဳထားေသာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားအတြင္း မညီမွ်မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚေနပါသည္။ ဗမာဒုကၡသည္မ်ားအစည္းအ႐ံုး ( ဘီအာအို ) အပါအ၀င္ အျခားျမန္မာဒုကၡသည္အဖြဲ႔အစည္းမ်ားမွာ UNHCR ႏွစ္စဥ္ေပးေသာခြဲတမ္းတြင္ မပါ၀င္ သည္မွာ ႏွစ္အေတာ္ၾကာၿပီျဖစ္ပါသည္။ တစ္ျခားေသာ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔တစ္ခ်ိဳ႕မွာ ထပ္တလဲလဲ ေလွ်ာက္ ထားခြင့္ရေနပါသည္။ ဤသို႔ေသာ လုပ္ရပ္ႏွင့္စနစ္မွာ အလြန္မတရားတဲ့အျပင္ ကမၻာျပည္သူမ်ားကေပးအပ္ ထားေသာ အခြင့္အာဏာကို အလြဲသံုးစားျပဳရာေရာက္ေနပါသည္။ ထို႔ျပင္ UNHCR ကို ယံုၾကည္ကိုးစားၿပီး ပူး ေပါင္းကူညီေဆာင္ရြက္ေပးေနေသာ ဗမာအဖြဲ႔အစည္းမ်ားအေပၚ၌လည္း UNHCR ယင္းသို႔ေသာ အရာရွိတစ္ခ်ိဳ႕ ၏လုပ္ရပ္မ်ားေၾကာင့္ အဖြဲ႔၀င္မ်ားမွ အထင္လြဲျခင္း၊ အထင္ေသးျခင္းမ်ားျဖစ္ေစပါသည္။ ဒါေၾကာင့္ UNHCR အပါအ၀င္ ဗမာအဖြဲ႔အစည္းဦးေဆာင္သူအပါအ၀င္ ေစတနာသန္႔သန္႔ျဖင့္ ကိုယ္က်ိဳးစြန္႔လုပ္ကိုင္ကူညီေဆာင္ ရြက္ေပးေနေသာသူမ်ား၏ ဂုဏ္သိကၡာထိခိုက္က်ဆင္းေနရပါသည္။
UNHCR အရာရွိမ်ားအေနနဲ႔သိသင့္တာကေတာ့ မေလးရွားႏိုင္ငံရွိ တိုင္းရင္းသားဒုကၡသည္အဖြဲ႔အစည္း တစ္ခ်ိဳ႕သည္ သူတို႔ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးျဖစ္ေပမယ့္ သူတို႔ေဒသစကားမေျပာတတ္လွ်င္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ တျခားလူမ်ိဳးတစ္ဦးဦးႏွင့္ အိမ္ေထာင္က်သြားေသာ အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ားကို သူတို႔အဖြဲ႔၀င္အျဖစ္ ၀င္ခြင့္ မျပဳေပ။ ယင္းအခ်က္ကို သူတို႔အဖြဲ႔၏စည္းမ်ဥ္း၊ စည္းကမ္းမ်ားကို ၾကည့္႐ွဳေလ့လာျခင္းျဖင့္ သိႏိုင္ပါသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံသားအားလံုးကို ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးေနေသာ ဗမာဒုကၡသည္မ်ားအစည္းအ႐ံုး(ဘီအာအို) တြင္ တက္ေရာက္ပညာသင္ၾကားေနေသာ ေက်ာင္းသားမ်ားမွာ ခ်င္း၊ ကရင္၊ မြန္၊ ရခိုင္၊ ထား၀ယ္၊ ရွမ္း လူမ်ိဳး အမ်ားစုျဖစ္ပါသည္။ ယခုလို တေျမတည္းေန၊ တေရတည္းေသာက္ေနႏိုင္ခဲ့ၾကေသာ ဗမာလူမ်ိဳးအပါအ၀င္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားတိုင္းရင္းသားအေပါင္းတို႔မွာ မေလး UNHCR အရာရွိတစ္ခ်ိဳ႕၏ ညံ့ဖ်င္းေသာ၊ စနစ္မက်ေသာ၊ မတရားေသာ လုပ္ထံုးလုပ္နည္း၊ အခြင့္အာဏာအလြဲသံုးစားမႈ ႏွင့္ အႏိုင္က်င့္မႈမ်ားေၾကာင့္ အခ်င္းခ်င္း စိတ္ ၀မ္းကြဲၾကမလိုျဖစ္ၾကရသည္။
စစ္ဖိနပ္ေအာက္ ဖိႏွိပ္သတ္ျဖတ္ျခင္းအတူတူခံေနရေသာ ဘ၀တူလူမ်ိဳးအခ်င္းခ်င္း ယခုလိုခြဲျခားဆက္ ဆံေနျခင္းကို အျမန္ဆံုးေျဖရွင္းသင့္ပါၿပီ။ ယခုအခါ ကမၻာေပၚတြင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ တည္ၿငိမ္ေရး၊ ဘာသာ၊ ကာ လာမခြဲျခားေရး ႏွင့္ လူသားအားလံုးအတူတူညီတူညီမွ် လူဂုဏ္သိကၡာကို ခံစား၊ စံစားခြင့္ရွိေအာင္ ႀကိဳးပမ္းေန ခ်ိန္တြင္ အၾကင္နာတရားမဲ့ေသာ UNHCR အရာရွိတစ္ခ်ိဳ႕ေၾကာင့္ မထိခိုက္ေစလိုပါ၊ မနစ္နာေစလိုေတာ့ပါ။
ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႔ ယခုလို မေလးရွားႏိုင္ငံရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံသားဒုကၡသည္မ်ားႏွင့္ပတ္သတ္ၿပီး မေလးရွား UNHCR အရာရွိတစ္ခ်ိဳ႕၏ မတရားေသာ၊ မူမမွန္ေသာ အေၾကာင္းအခ်က္မ်ားကို ေဖာ္ျပရျခင္းမွာ ျမန္မာလူမ်ိဳး မ်ားအပါအ၀င္ ကမၻာကပါ အျဖစ္မွန္၊ ျပႆနာအမွန္ကို သိေစလို၍ ျဖစ္ပါသည္။
ျပည္တြင္းတြင္လည္း စစ္အာဏာရွင္မ်ား၏ ဖိႏွိပ္ညွင္းပန္းမႈကိုခံရသည့္အျပင္၊ ယခုျပည္ပမွာပါ ခြဲျခား ဆက္ဆံ မႈကို ခံေနရေသာဒုကၡသည္မ်ား၏ ဘ၀သည္ အသက္ရွင္လွ်က္ ဘ၀ေသေနသလိုပင္ျဖစ္သည္။ လူ သားစစ္ စစ္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ လူသားတိုင္းခံစားထိုက္ေသာ လူ႔အခြင့္အေရးကို ခံစားခြင့္ျပဳရမည္၊ ခံစားခြင့္ရွိရ မည္။
ကၽြန္ေတာ့္တင္ျပခ်က္မ်ားအတြက္ အျပည့္အ၀တာ၀န္ယူပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္ဟာ လူစြမ္းေကာင္းမ ဟုတ္သလို၊ သူရဲေကာင္းလည္းမဟုတ္ပါ။ သို႔ေသာ္ မတရားမႈကိုေတာ့ လက္မခံႏိုင္သူျဖစ္ပါသည္။ ယခုကဲ့သို႔ မေလး UNHCR အရာရွိတစ္ခ်ိဳ႕၏ တရားမွ်တမႈမရွိေသာလုပ္ရပ္မ်ားကို သိရွိနားလည္သေဘာေပါက္သူမ်ားစြာ ရွိေၾကာင္း ယံုၾကည္ပါသည္။ မိမိတို႔၏ ျပည္တြင္းမွာ အမွန္တရားအတြက္ တိုက္ပြဲ၀င္လို႔ ျပည္ပသို႔ထြက္ေျပး တိမ္းေရွာင္လာခဲ့ရသူမ်ားအေနနဲ႔ ယခုႀကံဳေတြ႔ေနရေသာ UNHCR အရာရွိတစ္ခ်ိဳ႕၏ မတရားေသာ၊ အႏိုင္က်င့္ ခြဲျခားဆက္ဆံေနမႈကို ျပတ္ျပတ္သားသားထုတ္ေဖာ္ဆန္႔က်င္ဖို႔ အခ်ိန္တန္ၿပီလို႔ယူဆပါသည္။ကၽြန္ေတာ္တို႔ျမန္မာႏိုင္ငံသားအခ်င္းခ်င္းလည္း စည္းစည္းလံုးလံုး၊ ညီညီညြတ္ညြတ္ႏွင့္၀ိုင္း၀န္းတိုင္ပင္အေျဖရွာသင့္ၿပီလို႔ တိုက္တြန္းခ်င္ပါသည္။ ယခုအခါမွာ အျပစ္မဲ့ျမန္မာႏိုင္ငံသားကေလးငယ္မ်ားႏွင့္အမ်ိဳးသမီးမ်ားမွာ အနာဂါတ္ ေပ်ာက္ေနပါၿပီ။ ေနာင္မ်ိဳးဆက္ေတြအတြက္ ကၽြန္ေတာ္တို႔အားလံုးအမွန္တရားႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးအတြက္ ယခု ခ်ိန္ကစၿပီး အားလံုးညီညြတ္စြာ ေပးဆပ္ၾကပါစို႔။
ျမန္မာဒုကၡသည္မ်ား
၄ ေမလ ၂၀၁၀
No comments:
Post a Comment
လြတ္လပ္စြာ ေ၀ဖန္ေရးသားခြင့္ရွိပါသည္။ အမ်ားသူငါဖတ္ရန္မသင့္ေသာ ရုိင္းျပေသာစကားလံုးမ်ား သံုးစြဲပါက ဖ်က္ျခင္းခံရပါမည္။
ေ၀ဖန္ေရးနွင့္ အၾကံေပးျခင္းမ်ားကို လိႈက္လွဲစြာၾကိဳဆိုရလ်က္။
ေလးစားစြာျဖင့္
ေအးနႏၵာေအာင္