ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံတခုတြင္ မူ၀ါဒမ်ားကို ေရးဆြဲ ခ်မွတ္ကာ တိုင္းျပည္ အုပ္ခ်ဳပ္မည့္ ႏိုင္ငံေရး ပါတီမ်ားက ႏိုင္ငံေတာ္ အာဏာ ရယူေရးႀကိဳးပမ္းရာတြင္ ေရြးေကာက္ပြဲသည္ တခုတည္းေသာ နည္းလမ္း ျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ က်င္းပရန္ စီစဥ္ထားသည့္ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ တိုင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္မည့္ ဥပေဒမ်ားႏွင့္ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားကို ျပဌာန္းမည့္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္တြင္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားအၾကား အာဏာခြဲေ၀မႈကို မဲဆႏၵရွင္မ်ားက အဆံုးအျဖတ္ေပးရန္ အခြင့္အေရး ရရိွေပလိမ့္မည္။
စစ္အစိုးရက ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒမ်ားကို ေၾကညာသည့္အခါ ထိုဥပေဒမ်ားသည္ က်င့္သံုးခဲ့ၿပီးေသာ ေရြးေကာက္ပြဲ စနစ္ကို မည္မွ် ျပဳျပင္လုိက္ၿပီး ဥပေဒအသစ္မ်ား မည္မွ်ထည့္သြင္းထားမည္ကို အကဲခတ္မ်ားက အေသအခ်ာ ေလ့လာၾကေပလိမ့္မည္။
၂၀၀၈ ခုႏွစ္တြင္ အတည္ျပဳခဲ့ေသာ အေျခခံဥပေဒတြင္ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္ကို စစ္အစိုးရက ထည့္သြင္း ျပဌာန္းထားျခင္း မရိွပါ။ ထိုသို႔ ထည့္သြင္းမည္ဆိုပါကလည္း ျပင္ဆင္ေျပာင္းလဲရန္ အလြန္ခက္ခဲသြားေပမည္။ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္ကို အေျခခံဥပေဒႏွင့္ ကင္းလြတ္ၿပီး သီးျခားဥပေဒ ျပဌာန္းျခင္းေၾကာင့္ ပို၍ ေျပာင္းလြယ္ျပင္လြယ္ ျဖစ္ေစသည္။
သို႔ရာတြင္ ေရြးေကာက္ပြဲကို ျပည္တြင္းျပည္ပမွ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသူမ်ားအေနျဖင့္ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္သည္ အမွန္တကယ္အားျဖင့္ အေျခခံဥပေဒႏွင့္ နီးကပ္စြာဆက္ႏြယ္ေနသည္ကို သေဘာေပါက္ရန္ အေရးႀကီးပါသည္။ အေၾကာင္းမွာ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္တခု၏ ပုံစံသည္ မည္သူတုိ႔က ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္တြင္ ႀကီးစိုးႏိုင္မည္ ဆိုသည့္ အာဏာခ်ိန္ခြင္လွ်ာ ထိန္းညွိမႈအေပၚ အႀကီးအက်ယ္ အက်ဳိးသက္ေရာက္ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
ျမန္မာျပည္သူမ်ားသည္ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္ ပံုစံမ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ သတင္းအခ်က္အလက္ရရိွမႈ အလြန္နည္းေန သည္။ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္ ပံုစံမ်ားသည္ ၎တို႔၏ဆႏၵမဲမ်ားကို ႏိုင္ငံေရးပါတီတခု လႊတ္ေတာ္တြင္ ရရိွမည့္ ေနရာမ်ား အျဖစ္ ေျပာင္းလဲမည္ျဖစ္သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ကမာၻေပၚတြင္ ယခုက်င့္သံုးေနၾကေသာ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္မ်ား၊ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ယခင္ကက်င့္သံုးခဲ့ေသာ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္မ်ား အေၾကာင္းကို နားလည္သေဘာေပါက္ရန္ အေရးႀကီးပါသည္။ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္ အမ်ဳိးအစား အေျမာက္အျမား ရိွေသာ္လည္း အသံုးအမ်ားဆံုး စနစ္မ်ားကို ေယဘုယ်အားျဖင့္ အုပ္စု ၃ စု ခြဲျခားထားပါသည္။ ၎ တို႔မွာ မဲအမ်ားစုအႏိုင္ရစနစ္ (Plurality-Majority)၊ အခ်ဳိးက် ကိုယ္စားျပဳမႈစနစ္ (Proportional Representation) ႏွင့္ အထက္ပါ စနစ္ႏွစ္ခုကို ေပါင္းစပ္အသံုးျပဳေသာစနစ္ (Mixed Systems) တို႔ ျဖစ္ပါသည္။
မဲအမ်ားစုအႏိုင္ရစနစ္ အုပ္စုတြင္ အမ်ဳိးအစား ၅ ခု ရိွသည္။
- မဲအမ်ားဆံုးရေသာ ကိုယ္စားလွယ္က အႏိုင္ရေသာ First Pass The Post (FPTP)၊
- မဲအေရအတြက္ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္း မေက်ာ္လွ်င္ ေနာက္ထပ္ တႀကိမ္ မဲေပးရေသာ Two-Round System (TRS)၊
- မိမိ အႏွစ္သက္ဆံုး ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း တဦးမကကို အစဥ္လိုက္ ေရြးခ်ယ္ေပးႏိုင္သည့္ Alternative Vote (AV)၊
- ကုိယ္စားျပဳသည့္လူဦးေရပမာဏ အခ်ဳိးအစားအရ မဲတင္းေပးေသာ Block Vote (BV) ႏွင့္
- ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားက တင္သြင္းသည့္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းစာရင္းကို ၾကည့္ၿပီး ေပးေသာ Party Block Vote (PBV) စနစ္တို႔ ျဖစ္သည္။
အခ်ဳိးက် ကိုယ္စားျပဳမႈ စနစ္ အုပ္စုတြင္ အမ်ဳိးအစား ၂ ခု ရိွသည္။
- စာရင္းအလိုက္ အခ်ဳိးက် ကိုယ္စားျပဳမႈစနစ္ List Proportional Representation (List PR) ႏွင့္
- လြဲေျပာင္း၍ရေသာ တမဲတည္းေပးစနစ္ Single Transferable Vote (STV) တို႔ ျဖစ္သည္။
အထက္တြင္ ေဖာ္ျပထားေသ ာစနစ္မ်ားကို ေပါင္းစပ္အသံုးျပဳေသာ အုပ္စုလည္းရိွပါသည္။
- FPTP ႏွင့္ PR စနစ္မ်ားမွ ေကာင္းမြန္ေသာ ၀ိေသသမ်ားကို ေပါင္းစပ္ထားေသာ Mixed Member Proportional (MMP) ႏွင့္
- ပူးတြဲစင္ၿပိဳင္စနစ္ Parallel System တို႔ ျဖစ္သည္။
ဒီမိုကေရစီက်င့္သံုးစ ႏိုင္ငံသစ္မ်ားသည္ ၎တို႔ႏွင့္ အကၽြမ္းတ၀င္ အရိွဆံုးေသာ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္ကို ေရြးခ်ယ္ က်င့္သံုးေလ့ ရိွၾကသည္။ ယခင္ ကုိလုိနီ ျဖစ္ခ့ဲသည့္ ႏိုင္ငံမ်ားသည္ ကိုလိုနီေခတ္ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္ကို အေျပာင္း အလဲ ႀကီးႀကီးမားမား မလုပ္ဘဲ အေမြဆက္ခံ က်င့္သံုးၾကသည္ ဟု ဆီြဒင္ႏုိင္ငံ အေျခစုိက္ International Institute of Democracy and Electoral Assistance (IDEA) အဖြဲ႔ႀကီးက ၂၀၀၈ တြင္ ျပန္လည္ ျဖည့္စြက္ ထုတ္ေ၀ခဲ့ေသာ `ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္ပုံစံမ်ား´ အမည္ရိွ လက္စဲြစာအုပ္တြင္ သုေတသနျပဳ ေရးထားသည္။
FPTP စနစ္က ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးအေပၚ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ
ၿဗိတိသွ်ကိုလိုနီေဟာင္းမ်ား ျဖစ္ၾကေသာ မေလးရွား၊ စကၤာပူ စသည့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံမ်ားကဲ့သို႔ ျမန္မာ ႏိုင္ငံသည္ ၿဗိတိသွ်တို႔ထံမွ FPTP စနစ္ကို အေမြ ဆက္ခံခဲ့သည္။ သို႔ရာတြင္ ယေန႔ စကၤာပူတြင္ က်င့္သံုးေနေသာ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္မွာ FPTP ႏွင့္ PBV စနစ္တို႔ကို ေပါင္းစပ္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။
FPTP စနစ္ဆိုသည္မွာ အဘယ္နည္း။ ထိုစနစ္က ႏိုင္ငံေရးတည္ၿငိမ္မႈကို မည္ကဲ့သို႔ ၾသဇာ သက္ေရာက္ေစႏိုင္ သနည္း။ IDEA လက္စြဲစာအုပ္အရ ထိုစနစ္သည့္ အရိုးရွင္းဆံုး ေရြးေကာက္ပြဲပံုစံ ျဖစ္သည္၊ မဲေပးသူက ကိုယ္စား လွယ္ေလာင္း တဦးကိုသာ မဲေပးေရြးခ်ယ္ရန္ လိုအပ္သည္၊ မဲအမ်ားဆံုး ရရိွေသာ ကိုယ္စားလွယ္က ေရြးေကာက္ခံရ မည္ ျဖစ္သည္။
FPTP စနစ္တြင္ အားသာခ်က္မ်ားႏွင့္ အားနည္းခ်က္မ်ား ယွဥ္တြဲ၍ ရိွေနပါသည္။ ထင္ရွားေသာအခ်က္ တခုမွာ ထို စနစ္သည္ အႏိုင္ရသူ အကုန္ယူဆိုသည့္ စနစ္ျဖစ္သည္။ ပါတီတခုတည္းက လႊမ္းမိုးခ်ဳပ္ကိုင္ႏိုင္သည့္ အခြင့္အလမ္းမ်ား ဖန္တီးေပးထားသည္။
သီအိုရီအရ ေျပာလွ်င္ အင္အားေကာင္းသည့္ ပါတီ တခုတည္းက လႊမ္းမိုးထားသည့္ အစိုးရ တရပ္တြင္ အေရးပါေသာ အားသာခ်က္တခ်ဳိ႕ ရိွေနသည္။ ပထမအခ်က္ - ထိုတိုင္းျပည္တြင္ ႏိုင္ငံေရး တည္ၿငိမ္မႈ ရိွသည္။ ဒုတိယ အခ်က္မွာ ထိုစနစ္သည္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ားကို အဓိကထားေသာ စနစ္ ျဖစ္သည့္ အတြက္ တိုင္းရင္းသား လူနည္းစု ႏိုင္ငံေရး ပါတီမ်ားက လႊတ္ေတာ္တြင္ ၎တို႔ေဒသကို ကိုယ္စားျပဳမႈ ရႏုိင္သည္။ တတိယအခ်က္ အေနျဖင့္ အစိုးရသည္ ႏိုင္ငံေတာ္မူ၀ါဒမ်ား၊ ဥပေဒမ်ားကို ျပတ္ျပတ္သားသား ဆံုးျဖတ္လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ပါသည္။ စတုတၳအခ်က္မွာ မူ၀ါဒမ်ား ႏွင့္ ဥပေဒမ်ားကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္သည့္အခါ ေအာင္ျမင္ျခင္း သို႔မဟုတ္ မေအာင္ျမင္ျခင္းအတြက္ တာ၀န္ယူမႈ အပိုင္းတြင္ ရွင္းလင္း ျမင္သာသည္။ ေနာက္ဆံုးအခ်က္ အေနျဖင့္ တိုင္းျပည္၏ မူ၀ါဒမ်ား၊ ဥပေဒမ်ားကို ျပင္ဆင္ရန္ အေျခအေနက ေတာင္းဆိုလာပါက အစိုးရက စြမ္းေဆာင္ရည္ရိွရိွျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ က်င္းပခဲ့ေသာ ၁၉၆၀ ႏွင့္ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားကို ျပန္လည္ ဆန္းစစ္ ၾကည့္လွ်င္ ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္မ်ားသည္ ပါတီတခုတည္းက မဲအမ်ားစုျဖင့္ အျပတ္အသတ္ အႏိုင္ရရိွၾကၿပီး အင္အားေကာင္းသည့္ ပါတီတခုတည္းက လႊမ္းမိုးထားသည့္ အစိုးရတရပ္ ဖြဲ႔စည္းရန္ ဦးတည္ခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႔ရသည္။
၁၉၆၀ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ထိုအခ်ိန္က ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏု၏ ျပည္ေထာင္စုပါတီသည္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေနရာ ၂၅၀ အနက္ ၂၀၃ ေနရာ အႏိုင္ရခဲ့သည္။ ထိုနည္းအတူ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ဒီမိုကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေခါင္းေဆာင္ေသာ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (NLD) က လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေနရာ ၄၈၅ ေနရာတြင္ ၃၉၂ ေနရာ အႏိုင္ရခဲ့သည္။
အခ်ိန္ကာလ ကြဲျပား ျခားနားေသာ္လည္း ထိုႏိုင္ငံေရးျဖစ္စဥ္ ႏွစ္ခုလံုးတြင္ တူညီခ်က္မ်ား ရိွေနသည္။ အႏိုင္ရ ႏိုင္ငံေရး ပါတီမ်ားက တိုင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ ေပးရန္ စစ္တပ္က လက္မခံခ့ဲသည့္ အခ်က္ ျဖစ္သည္။ ၁၉၆၀ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ စစ္တပ္က ေထာက္ခံ အားေပးေသာ တည္ၿမဲ ဖဆပလ ရႈံးနိမ့္သြားရာ စစ္တပ္က ၁၉၆၂တြင္ အာဏာသိမ္းလုိက္သည္။
၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ လက္ရိွ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ား ေထာက္ခံေသာ တိုင္းရင္းသား စည္းလံုး ညီညြတ္ေရး ပါတီ (တစည) က အံ့ၾသစရာ ေကာင္းေလာက္ေအာင္ ရံႈးနိမ့္သြားသည့္အခါ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ားက အႏိုင္ရေသာ NLD ကို အာဏာလႊဲေပးမည့္ ၎တို႔၏ကတိကို ဖ်က္ခဲ့သည္။
ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး အက်ပ္အတည္း၊ စစ္တပ္ႏွင့္ အရပ္သား ႏိုင္ငံေရး ပါတီတုိ႔၏ ပဋိပကၡ စသည္တုိ႔၏ ေနာက္ကြယ္တြင္ အေၾကာင္းရင္း အမ်ားအျပား ရိွေနေသာ္လည္း ၎တို႔ထဲက အခ်က္တခ်က္မွာ FPTP ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္ပင္ ျဖစ္သည္။ အေၾကာင္းရင္းမွာ ထိုစနစ္သည္ ႏိုင္ငံေရးပါတီ တခုတည္းက လႊတ္ေတာ္တြင္ အခ်ဳိးအစား မညီသည့္ ကိုယ္စားျပဳမႈ ရရိွၿပီး အာဏာခ်ိန္ခြင္လွ်ာ မညီမွ်မႈ ေပၚေပါက္ေစသည့္ အတြက္ ျဖစ္ပါသည္။
ဥပမာ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီကို အသြင္ေျပာင္းၿပီး ဖြဲ႔စည္းခဲ့သည့္ တစည ပါတီသည္ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ တႏုိင္ငံလုံး မဲအေရအတြက္၏ ၂၁.၂ ရာခိုင္ႏႈန္း ရရိွခဲ့ေသာ္လည္း မဲဆႏၵနယ္ ၁၀ ေနရာသာ အႏိုင္ရသည္။ ထိုမဲအေရအတြက္သည္ NLD ၿပီးလွ်င္ အမ်ားဆုံး ရျခင္း ျဖစ္သည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း မဲအေရအတြက္ ၁.၇ ရာခိုင္ႏႈန္းသာ ရသည့္ ရွမ္း တုိင္းရင္းသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္က ၂၃ ေနရာ အႏိုင္ရခဲ့သည္။
သီအိုရီအရ ၾကည့္လွ်င္ ထိုကဲ့သို႔ေသာ အားသာခ်က္မ်ားႏွင့္ အားနည္းခ်က္မ်ားကို ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္အတြင္း ညိွႏိႈင္း ျပင္ဆင္ႏိုင္သည္။ လႊတ္ေတာ္တြင္ ထိေရာက္ေသာ ကိုယ္စားျပဳမႈ ရရန္ ပံုမွန္ က်င္းပေသာ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား မွတဆင့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီ အားလံုးကို တူညီေသာ အခြင့္အေရးမ်ား ဖန္းတီးေပးႏိုင္သည္။ သို႔ရာတြင္ စစ္အစိုးရက ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္ကို ဖ်က္ဆီးပစ္ခဲ့သည္။ ယခုတဖန္ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္တခု ျပန္အသက္သြင္းရန္ ထပ္မံ လုပ္ေဆာင္ေနသည္။
စစ္တပ္ႏွင့္ အရပ္သား ႏိုင္ငံေရး အဖြဲ႔မ်ား အၾကား ဆယ္စုႏွစ္ႏွင့္ ခ်ီၿပီး ၾကာရွည္ခဲ့သည့္ တင္းမာမႈမ်ား ေနာက္ပိုင္း စစ္အစိုးရက ၂၀၀၈ အေျခခံ ဥပေဒျဖင့္ ႏိုင္ငံေရး ပံုစံသစ္တခု က်င့္သံုးရန္ ႀကိဳးစားလ်က္ရိွသည္။
စစ္အစိုးရသည္ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ စနစ္ကို ထူေထာင္၍ ဒီမိုကေရစီနည္း မက်ေသာကိုယ္စားျပဳမႈ ပံုသဏၭာာန္ကို ထို အေျခခံဥပေဒတြင္ ျပဌာန္းထားသည္။ ထုိသုိ႔ ျပဌာန္းထားခ်က္အရ လႊတ္ေတာ္တြင္ စစ္တပ္က ခန္႔အပ္ေသာ ကိုယ္စားလွယ္ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ျပည္သူက ေရြးေကာက္ တင္ေျမွာက္ေသာ ကိုယ္စားလွယ္ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ပါ၀င္မည္ ျဖစ္သည္။
ထိုအေျခခံဥပေဒတြင္ ေရးဆြဲထားေသာ လႊတ္ေတာ္ပံုစံအရ စစ္တပ္ ေထာက္ခံအားေပးေသာ ႏိုင္ငံေရးပါတီက ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ဆိုးဆိုးရြားရြား ရံႈးနိမ့္သြားလွ်င္ပင္ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းရန္ မလိုအပ္ေတာ့ပါ။ အေၾကာင္းရင္းမွာ စစ္တပ္သည္ လႊတ္ေတာ္ကို ခ်ဳပ္ကိုင္ႏိုင္ေသာ အေနအထားကို ရယူထားေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ထို႔အျပင္ ႏိုင္ငံေရးပါတီတခုတည္းက လႊတ္ေတာ္တြင္ လႊမ္းမိုးထားသည့္ အေျခအေနကို ေရွာင္ရွားသည့္ အေနျဖင့္ အေျခခံဥပေဒအသစ္သည္ လႊတ္ေတာ္က ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္သည့္ သမၼတစနစ္ကို က်င့္သံုး သြားမည္ ျဖစ္သည္။ ထုိစနစ္သည္ စစ္တပ္ခ်ဳပ္ကုိင္မႈ မရိွသည့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီတခုတည္းက အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာကို ထိန္းခ်ဳပ္မႈ မျပဳႏုိင္ရန္လည္း အကာအကြယ္ ေပးထားသည္။
အသစ္ျပဌာန္းမည့္ ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒသည္ FPTP စနစ္ကို ဆက္လက္ က်င့္သံုးသြားမည္ ဆိုလွ်င္ စစ္တပ္ႀကီးစိုးမႈကို ဆန္႔က်င္ေသာ ႏိုင္ငံေရးပါတီသည္ လာမည့္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ လႊတ္ေတာ္၌ ေနရာအမ်ားစုရရန္ အခြင့္အေရး ရိွပါသည္။ သို႔ရာတြင္ စစ္တပ္က ဒီမိုကေရစီနည္း မက်စြာ ရယူထားေသာ လႊတ္ေတာ္ေ၀စုက ခိုင္မာ အားေကာင္းသည့္ ဒီမိုကရက္တစ္ အစိုးရတရပ္ ေပၚေပါက္ေရးကို ထိထိေရာက္ေရာက္ ဟန္႔တားပါလိမ့္မည္။
သို႔ေသာ္ စစ္အစိုးရ အားေပးေထာက္ခံေသာ ႏိုင္ငံေရးပါတီက ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ မဲအမ်ားစုျဖင့္ အႏိုင္ရရိွပါက အင္အားေကာင္းေသာ စစ္တပ္ႀကီးစိုးသည့္ အာဏာပိုင္အစိုးရတရပ္ ထူေထာင္ေရးအတြက္ ထုိေ၀စုက လမ္းခင္းေပးမည္ ျဖစ္သည္။
ယခုတႀကိမ္တြင္ မည္ကဲ့သို႔ေသာ ေရြးေကာက္ပြဲ စနစ္အား စစ္အစိုးရက သေဘာက်သည္ကို ျမန္မာ့အေရး ေလ့လာသူမ်ားက ဂရုတစိုက္ ေစာင့္ၾကည့္ၾကမည္ ျဖစ္သည္။ လႊတ္ေတာ္အတြင္း အာဏာခြဲေ၀ရာတြင္ ထိုေရြးေကာက္ပြဲစနစ္က မည္သို႔ အက်ဳိး သက္ေရာက္မည္ကိုလည္း နားလည္ သေဘာေပါက္ရန္ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာ ေလ့လာၾကေပလိမ့္မည္။ ။
ေဆာင္းပါး႐ွင္.....ကိုထက္ေအာင္
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ က်င္းပရန္ စီစဥ္ထားသည့္ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ တိုင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္မည့္ ဥပေဒမ်ားႏွင့္ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားကို ျပဌာန္းမည့္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္တြင္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားအၾကား အာဏာခြဲေ၀မႈကို မဲဆႏၵရွင္မ်ားက အဆံုးအျဖတ္ေပးရန္ အခြင့္အေရး ရရိွေပလိမ့္မည္။
စစ္အစိုးရက ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒမ်ားကို ေၾကညာသည့္အခါ ထိုဥပေဒမ်ားသည္ က်င့္သံုးခဲ့ၿပီးေသာ ေရြးေကာက္ပြဲ စနစ္ကို မည္မွ် ျပဳျပင္လုိက္ၿပီး ဥပေဒအသစ္မ်ား မည္မွ်ထည့္သြင္းထားမည္ကို အကဲခတ္မ်ားက အေသအခ်ာ ေလ့လာၾကေပလိမ့္မည္။
၂၀၀၈ ခုႏွစ္တြင္ အတည္ျပဳခဲ့ေသာ အေျခခံဥပေဒတြင္ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္ကို စစ္အစိုးရက ထည့္သြင္း ျပဌာန္းထားျခင္း မရိွပါ။ ထိုသို႔ ထည့္သြင္းမည္ဆိုပါကလည္း ျပင္ဆင္ေျပာင္းလဲရန္ အလြန္ခက္ခဲသြားေပမည္။ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္ကို အေျခခံဥပေဒႏွင့္ ကင္းလြတ္ၿပီး သီးျခားဥပေဒ ျပဌာန္းျခင္းေၾကာင့္ ပို၍ ေျပာင္းလြယ္ျပင္လြယ္ ျဖစ္ေစသည္။
သို႔ရာတြင္ ေရြးေကာက္ပြဲကို ျပည္တြင္းျပည္ပမွ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသူမ်ားအေနျဖင့္ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္သည္ အမွန္တကယ္အားျဖင့္ အေျခခံဥပေဒႏွင့္ နီးကပ္စြာဆက္ႏြယ္ေနသည္ကို သေဘာေပါက္ရန္ အေရးႀကီးပါသည္။ အေၾကာင္းမွာ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္တခု၏ ပုံစံသည္ မည္သူတုိ႔က ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္တြင္ ႀကီးစိုးႏိုင္မည္ ဆိုသည့္ အာဏာခ်ိန္ခြင္လွ်ာ ထိန္းညွိမႈအေပၚ အႀကီးအက်ယ္ အက်ဳိးသက္ေရာက္ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
ျမန္မာျပည္သူမ်ားသည္ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္ ပံုစံမ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ သတင္းအခ်က္အလက္ရရိွမႈ အလြန္နည္းေန သည္။ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္ ပံုစံမ်ားသည္ ၎တို႔၏ဆႏၵမဲမ်ားကို ႏိုင္ငံေရးပါတီတခု လႊတ္ေတာ္တြင္ ရရိွမည့္ ေနရာမ်ား အျဖစ္ ေျပာင္းလဲမည္ျဖစ္သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ကမာၻေပၚတြင္ ယခုက်င့္သံုးေနၾကေသာ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္မ်ား၊ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ယခင္ကက်င့္သံုးခဲ့ေသာ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္မ်ား အေၾကာင္းကို နားလည္သေဘာေပါက္ရန္ အေရးႀကီးပါသည္။ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္ အမ်ဳိးအစား အေျမာက္အျမား ရိွေသာ္လည္း အသံုးအမ်ားဆံုး စနစ္မ်ားကို ေယဘုယ်အားျဖင့္ အုပ္စု ၃ စု ခြဲျခားထားပါသည္။ ၎ တို႔မွာ မဲအမ်ားစုအႏိုင္ရစနစ္ (Plurality-Majority)၊ အခ်ဳိးက် ကိုယ္စားျပဳမႈစနစ္ (Proportional Representation) ႏွင့္ အထက္ပါ စနစ္ႏွစ္ခုကို ေပါင္းစပ္အသံုးျပဳေသာစနစ္ (Mixed Systems) တို႔ ျဖစ္ပါသည္။
မဲအမ်ားစုအႏိုင္ရစနစ္ အုပ္စုတြင္ အမ်ဳိးအစား ၅ ခု ရိွသည္။
- မဲအမ်ားဆံုးရေသာ ကိုယ္စားလွယ္က အႏိုင္ရေသာ First Pass The Post (FPTP)၊
- မဲအေရအတြက္ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္း မေက်ာ္လွ်င္ ေနာက္ထပ္ တႀကိမ္ မဲေပးရေသာ Two-Round System (TRS)၊
- မိမိ အႏွစ္သက္ဆံုး ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း တဦးမကကို အစဥ္လိုက္ ေရြးခ်ယ္ေပးႏိုင္သည့္ Alternative Vote (AV)၊
- ကုိယ္စားျပဳသည့္လူဦးေရပမာဏ အခ်ဳိးအစားအရ မဲတင္းေပးေသာ Block Vote (BV) ႏွင့္
- ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားက တင္သြင္းသည့္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းစာရင္းကို ၾကည့္ၿပီး ေပးေသာ Party Block Vote (PBV) စနစ္တို႔ ျဖစ္သည္။
အခ်ဳိးက် ကိုယ္စားျပဳမႈ စနစ္ အုပ္စုတြင္ အမ်ဳိးအစား ၂ ခု ရိွသည္။
- စာရင္းအလိုက္ အခ်ဳိးက် ကိုယ္စားျပဳမႈစနစ္ List Proportional Representation (List PR) ႏွင့္
- လြဲေျပာင္း၍ရေသာ တမဲတည္းေပးစနစ္ Single Transferable Vote (STV) တို႔ ျဖစ္သည္။
အထက္တြင္ ေဖာ္ျပထားေသ ာစနစ္မ်ားကို ေပါင္းစပ္အသံုးျပဳေသာ အုပ္စုလည္းရိွပါသည္။
- FPTP ႏွင့္ PR စနစ္မ်ားမွ ေကာင္းမြန္ေသာ ၀ိေသသမ်ားကို ေပါင္းစပ္ထားေသာ Mixed Member Proportional (MMP) ႏွင့္
- ပူးတြဲစင္ၿပိဳင္စနစ္ Parallel System တို႔ ျဖစ္သည္။
ဒီမိုကေရစီက်င့္သံုးစ ႏိုင္ငံသစ္မ်ားသည္ ၎တို႔ႏွင့္ အကၽြမ္းတ၀င္ အရိွဆံုးေသာ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္ကို ေရြးခ်ယ္ က်င့္သံုးေလ့ ရိွၾကသည္။ ယခင္ ကုိလုိနီ ျဖစ္ခ့ဲသည့္ ႏိုင္ငံမ်ားသည္ ကိုလိုနီေခတ္ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္ကို အေျပာင္း အလဲ ႀကီးႀကီးမားမား မလုပ္ဘဲ အေမြဆက္ခံ က်င့္သံုးၾကသည္ ဟု ဆီြဒင္ႏုိင္ငံ အေျခစုိက္ International Institute of Democracy and Electoral Assistance (IDEA) အဖြဲ႔ႀကီးက ၂၀၀၈ တြင္ ျပန္လည္ ျဖည့္စြက္ ထုတ္ေ၀ခဲ့ေသာ `ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္ပုံစံမ်ား´ အမည္ရိွ လက္စဲြစာအုပ္တြင္ သုေတသနျပဳ ေရးထားသည္။
FPTP စနစ္က ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးအေပၚ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ
ၿဗိတိသွ်ကိုလိုနီေဟာင္းမ်ား ျဖစ္ၾကေသာ မေလးရွား၊ စကၤာပူ စသည့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံမ်ားကဲ့သို႔ ျမန္မာ ႏိုင္ငံသည္ ၿဗိတိသွ်တို႔ထံမွ FPTP စနစ္ကို အေမြ ဆက္ခံခဲ့သည္။ သို႔ရာတြင္ ယေန႔ စကၤာပူတြင္ က်င့္သံုးေနေသာ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္မွာ FPTP ႏွင့္ PBV စနစ္တို႔ကို ေပါင္းစပ္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။
FPTP စနစ္ဆိုသည္မွာ အဘယ္နည္း။ ထိုစနစ္က ႏိုင္ငံေရးတည္ၿငိမ္မႈကို မည္ကဲ့သို႔ ၾသဇာ သက္ေရာက္ေစႏိုင္ သနည္း။ IDEA လက္စြဲစာအုပ္အရ ထိုစနစ္သည့္ အရိုးရွင္းဆံုး ေရြးေကာက္ပြဲပံုစံ ျဖစ္သည္၊ မဲေပးသူက ကိုယ္စား လွယ္ေလာင္း တဦးကိုသာ မဲေပးေရြးခ်ယ္ရန္ လိုအပ္သည္၊ မဲအမ်ားဆံုး ရရိွေသာ ကိုယ္စားလွယ္က ေရြးေကာက္ခံရ မည္ ျဖစ္သည္။
FPTP စနစ္တြင္ အားသာခ်က္မ်ားႏွင့္ အားနည္းခ်က္မ်ား ယွဥ္တြဲ၍ ရိွေနပါသည္။ ထင္ရွားေသာအခ်က္ တခုမွာ ထို စနစ္သည္ အႏိုင္ရသူ အကုန္ယူဆိုသည့္ စနစ္ျဖစ္သည္။ ပါတီတခုတည္းက လႊမ္းမိုးခ်ဳပ္ကိုင္ႏိုင္သည့္ အခြင့္အလမ္းမ်ား ဖန္တီးေပးထားသည္။
သီအိုရီအရ ေျပာလွ်င္ အင္အားေကာင္းသည့္ ပါတီ တခုတည္းက လႊမ္းမိုးထားသည့္ အစိုးရ တရပ္တြင္ အေရးပါေသာ အားသာခ်က္တခ်ဳိ႕ ရိွေနသည္။ ပထမအခ်က္ - ထိုတိုင္းျပည္တြင္ ႏိုင္ငံေရး တည္ၿငိမ္မႈ ရိွသည္။ ဒုတိယ အခ်က္မွာ ထိုစနစ္သည္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ားကို အဓိကထားေသာ စနစ္ ျဖစ္သည့္ အတြက္ တိုင္းရင္းသား လူနည္းစု ႏိုင္ငံေရး ပါတီမ်ားက လႊတ္ေတာ္တြင္ ၎တို႔ေဒသကို ကိုယ္စားျပဳမႈ ရႏုိင္သည္။ တတိယအခ်က္ အေနျဖင့္ အစိုးရသည္ ႏိုင္ငံေတာ္မူ၀ါဒမ်ား၊ ဥပေဒမ်ားကို ျပတ္ျပတ္သားသား ဆံုးျဖတ္လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ပါသည္။ စတုတၳအခ်က္မွာ မူ၀ါဒမ်ား ႏွင့္ ဥပေဒမ်ားကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္သည့္အခါ ေအာင္ျမင္ျခင္း သို႔မဟုတ္ မေအာင္ျမင္ျခင္းအတြက္ တာ၀န္ယူမႈ အပိုင္းတြင္ ရွင္းလင္း ျမင္သာသည္။ ေနာက္ဆံုးအခ်က္ အေနျဖင့္ တိုင္းျပည္၏ မူ၀ါဒမ်ား၊ ဥပေဒမ်ားကို ျပင္ဆင္ရန္ အေျခအေနက ေတာင္းဆိုလာပါက အစိုးရက စြမ္းေဆာင္ရည္ရိွရိွျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ က်င္းပခဲ့ေသာ ၁၉၆၀ ႏွင့္ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားကို ျပန္လည္ ဆန္းစစ္ ၾကည့္လွ်င္ ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္မ်ားသည္ ပါတီတခုတည္းက မဲအမ်ားစုျဖင့္ အျပတ္အသတ္ အႏိုင္ရရိွၾကၿပီး အင္အားေကာင္းသည့္ ပါတီတခုတည္းက လႊမ္းမိုးထားသည့္ အစိုးရတရပ္ ဖြဲ႔စည္းရန္ ဦးတည္ခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႔ရသည္။
၁၉၆၀ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ထိုအခ်ိန္က ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏု၏ ျပည္ေထာင္စုပါတီသည္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေနရာ ၂၅၀ အနက္ ၂၀၃ ေနရာ အႏိုင္ရခဲ့သည္။ ထိုနည္းအတူ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ဒီမိုကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေခါင္းေဆာင္ေသာ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (NLD) က လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေနရာ ၄၈၅ ေနရာတြင္ ၃၉၂ ေနရာ အႏိုင္ရခဲ့သည္။
အခ်ိန္ကာလ ကြဲျပား ျခားနားေသာ္လည္း ထိုႏိုင္ငံေရးျဖစ္စဥ္ ႏွစ္ခုလံုးတြင္ တူညီခ်က္မ်ား ရိွေနသည္။ အႏိုင္ရ ႏိုင္ငံေရး ပါတီမ်ားက တိုင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ ေပးရန္ စစ္တပ္က လက္မခံခ့ဲသည့္ အခ်က္ ျဖစ္သည္။ ၁၉၆၀ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ စစ္တပ္က ေထာက္ခံ အားေပးေသာ တည္ၿမဲ ဖဆပလ ရႈံးနိမ့္သြားရာ စစ္တပ္က ၁၉၆၂တြင္ အာဏာသိမ္းလုိက္သည္။
၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ လက္ရိွ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ား ေထာက္ခံေသာ တိုင္းရင္းသား စည္းလံုး ညီညြတ္ေရး ပါတီ (တစည) က အံ့ၾသစရာ ေကာင္းေလာက္ေအာင္ ရံႈးနိမ့္သြားသည့္အခါ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ားက အႏိုင္ရေသာ NLD ကို အာဏာလႊဲေပးမည့္ ၎တို႔၏ကတိကို ဖ်က္ခဲ့သည္။
ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး အက်ပ္အတည္း၊ စစ္တပ္ႏွင့္ အရပ္သား ႏိုင္ငံေရး ပါတီတုိ႔၏ ပဋိပကၡ စသည္တုိ႔၏ ေနာက္ကြယ္တြင္ အေၾကာင္းရင္း အမ်ားအျပား ရိွေနေသာ္လည္း ၎တို႔ထဲက အခ်က္တခ်က္မွာ FPTP ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္ပင္ ျဖစ္သည္။ အေၾကာင္းရင္းမွာ ထိုစနစ္သည္ ႏိုင္ငံေရးပါတီ တခုတည္းက လႊတ္ေတာ္တြင္ အခ်ဳိးအစား မညီသည့္ ကိုယ္စားျပဳမႈ ရရိွၿပီး အာဏာခ်ိန္ခြင္လွ်ာ မညီမွ်မႈ ေပၚေပါက္ေစသည့္ အတြက္ ျဖစ္ပါသည္။
ဥပမာ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီကို အသြင္ေျပာင္းၿပီး ဖြဲ႔စည္းခဲ့သည့္ တစည ပါတီသည္ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ တႏုိင္ငံလုံး မဲအေရအတြက္၏ ၂၁.၂ ရာခိုင္ႏႈန္း ရရိွခဲ့ေသာ္လည္း မဲဆႏၵနယ္ ၁၀ ေနရာသာ အႏိုင္ရသည္။ ထိုမဲအေရအတြက္သည္ NLD ၿပီးလွ်င္ အမ်ားဆုံး ရျခင္း ျဖစ္သည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း မဲအေရအတြက္ ၁.၇ ရာခိုင္ႏႈန္းသာ ရသည့္ ရွမ္း တုိင္းရင္းသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္က ၂၃ ေနရာ အႏိုင္ရခဲ့သည္။
သီအိုရီအရ ၾကည့္လွ်င္ ထိုကဲ့သို႔ေသာ အားသာခ်က္မ်ားႏွင့္ အားနည္းခ်က္မ်ားကို ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္အတြင္း ညိွႏိႈင္း ျပင္ဆင္ႏိုင္သည္။ လႊတ္ေတာ္တြင္ ထိေရာက္ေသာ ကိုယ္စားျပဳမႈ ရရန္ ပံုမွန္ က်င္းပေသာ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား မွတဆင့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီ အားလံုးကို တူညီေသာ အခြင့္အေရးမ်ား ဖန္းတီးေပးႏိုင္သည္။ သို႔ရာတြင္ စစ္အစိုးရက ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္ကို ဖ်က္ဆီးပစ္ခဲ့သည္။ ယခုတဖန္ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္တခု ျပန္အသက္သြင္းရန္ ထပ္မံ လုပ္ေဆာင္ေနသည္။
စစ္တပ္ႏွင့္ အရပ္သား ႏိုင္ငံေရး အဖြဲ႔မ်ား အၾကား ဆယ္စုႏွစ္ႏွင့္ ခ်ီၿပီး ၾကာရွည္ခဲ့သည့္ တင္းမာမႈမ်ား ေနာက္ပိုင္း စစ္အစိုးရက ၂၀၀၈ အေျခခံ ဥပေဒျဖင့္ ႏိုင္ငံေရး ပံုစံသစ္တခု က်င့္သံုးရန္ ႀကိဳးစားလ်က္ရိွသည္။
စစ္အစိုးရသည္ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ စနစ္ကို ထူေထာင္၍ ဒီမိုကေရစီနည္း မက်ေသာကိုယ္စားျပဳမႈ ပံုသဏၭာာန္ကို ထို အေျခခံဥပေဒတြင္ ျပဌာန္းထားသည္။ ထုိသုိ႔ ျပဌာန္းထားခ်က္အရ လႊတ္ေတာ္တြင္ စစ္တပ္က ခန္႔အပ္ေသာ ကိုယ္စားလွယ္ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ျပည္သူက ေရြးေကာက္ တင္ေျမွာက္ေသာ ကိုယ္စားလွယ္ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ပါ၀င္မည္ ျဖစ္သည္။
ထိုအေျခခံဥပေဒတြင္ ေရးဆြဲထားေသာ လႊတ္ေတာ္ပံုစံအရ စစ္တပ္ ေထာက္ခံအားေပးေသာ ႏိုင္ငံေရးပါတီက ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ဆိုးဆိုးရြားရြား ရံႈးနိမ့္သြားလွ်င္ပင္ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းရန္ မလိုအပ္ေတာ့ပါ။ အေၾကာင္းရင္းမွာ စစ္တပ္သည္ လႊတ္ေတာ္ကို ခ်ဳပ္ကိုင္ႏိုင္ေသာ အေနအထားကို ရယူထားေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ထို႔အျပင္ ႏိုင္ငံေရးပါတီတခုတည္းက လႊတ္ေတာ္တြင္ လႊမ္းမိုးထားသည့္ အေျခအေနကို ေရွာင္ရွားသည့္ အေနျဖင့္ အေျခခံဥပေဒအသစ္သည္ လႊတ္ေတာ္က ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္သည့္ သမၼတစနစ္ကို က်င့္သံုး သြားမည္ ျဖစ္သည္။ ထုိစနစ္သည္ စစ္တပ္ခ်ဳပ္ကုိင္မႈ မရိွသည့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီတခုတည္းက အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာကို ထိန္းခ်ဳပ္မႈ မျပဳႏုိင္ရန္လည္း အကာအကြယ္ ေပးထားသည္။
အသစ္ျပဌာန္းမည့္ ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒသည္ FPTP စနစ္ကို ဆက္လက္ က်င့္သံုးသြားမည္ ဆိုလွ်င္ စစ္တပ္ႀကီးစိုးမႈကို ဆန္႔က်င္ေသာ ႏိုင္ငံေရးပါတီသည္ လာမည့္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ လႊတ္ေတာ္၌ ေနရာအမ်ားစုရရန္ အခြင့္အေရး ရိွပါသည္။ သို႔ရာတြင္ စစ္တပ္က ဒီမိုကေရစီနည္း မက်စြာ ရယူထားေသာ လႊတ္ေတာ္ေ၀စုက ခိုင္မာ အားေကာင္းသည့္ ဒီမိုကရက္တစ္ အစိုးရတရပ္ ေပၚေပါက္ေရးကို ထိထိေရာက္ေရာက္ ဟန္႔တားပါလိမ့္မည္။
သို႔ေသာ္ စစ္အစိုးရ အားေပးေထာက္ခံေသာ ႏိုင္ငံေရးပါတီက ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ မဲအမ်ားစုျဖင့္ အႏိုင္ရရိွပါက အင္အားေကာင္းေသာ စစ္တပ္ႀကီးစိုးသည့္ အာဏာပိုင္အစိုးရတရပ္ ထူေထာင္ေရးအတြက္ ထုိေ၀စုက လမ္းခင္းေပးမည္ ျဖစ္သည္။
ယခုတႀကိမ္တြင္ မည္ကဲ့သို႔ေသာ ေရြးေကာက္ပြဲ စနစ္အား စစ္အစိုးရက သေဘာက်သည္ကို ျမန္မာ့အေရး ေလ့လာသူမ်ားက ဂရုတစိုက္ ေစာင့္ၾကည့္ၾကမည္ ျဖစ္သည္။ လႊတ္ေတာ္အတြင္း အာဏာခြဲေ၀ရာတြင္ ထိုေရြးေကာက္ပြဲစနစ္က မည္သို႔ အက်ဳိး သက္ေရာက္မည္ကိုလည္း နားလည္ သေဘာေပါက္ရန္ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာ ေလ့လာၾကေပလိမ့္မည္။ ။
ေဆာင္းပါး႐ွင္.....ကိုထက္ေအာင္
No comments:
Post a Comment
လြတ္လပ္စြာ ေ၀ဖန္ေရးသားခြင့္ရွိပါသည္။ အမ်ားသူငါဖတ္ရန္မသင့္ေသာ ရုိင္းျပေသာစကားလံုးမ်ား သံုးစြဲပါက ဖ်က္ျခင္းခံရပါမည္။
ေ၀ဖန္ေရးနွင့္ အၾကံေပးျခင္းမ်ားကို လိႈက္လွဲစြာၾကိဳဆိုရလ်က္။
ေလးစားစြာျဖင့္
ေအးနႏၵာေအာင္